ممکن است بارها اصطلاحات عکاسی را شنیده باشید؛ اما کاربرد و معنی دقیق آنها را ندانید. این مقاله مروری جامع بر متداولترین اصطلاحات عکاسی است.
در ابتدا بهتر است با واژه عکاسی شروع کنیم که پسزمینه جذابی دارد. کلمه «photo» (عکس) برگرفته از کلمهای یونانی به معنای نور و کلمه «graph» برگرفته از کلمه یونانی دیگری به معنی ترسیم است. در نتیجه ترجمه تحتاللفظی کلمه انگلیسی photography ترسیم نور است. در این فرایند نور از طریق واسطهای فیزیکی مثل فیلم یا واسطه الکترونیکی میکروچیپ دریافت میشود تا تصویری قابل ذخیرهسازی، اشتراکگذاری و قابل تکثیر تولید شود. نور از طریق لنزها متمرکز میشود. لنزها ترکیبی از چند عدسی هستند که برای رسیدن به تصویری واضح به شیوهای خاص تنظیم شدهاند.
اغلب اوقات هدف عکاسها ثبت تصویر با نوردهی مناسب است. تصویری که نه زیاد تاریک باشد نه زیاد روشن. بااینحال گاهی ممکن است بخواهید تغییراتی را در چشمانداز عکاسی ایجاد کنید؛ در این شرایط میتوانید از AEB یا براکتینگ استفاده کنید. با این روش میتوانید تصاویر خوبی را در شرایط نور کم یا زیاد ثبت کنید. همچنین بعدا میتوانید تصاویر را در نرمافزارهایی مثل لایتروم یا فتوشاپ ترکیب کنید و از بهترین بخش هر تصویر برای رسیدن به تصویر نهایی استفاده کنید.
گشودگی دیافراگم به معنی میزان باز شدن لنز دوربین است. هرچقدر گشودگی دیافراگم بیشتر باشد، به نور کمتری برای عکاسی یا مدت زمان شاتر کمتر برای جمعآوری نور کافی نیاز دارید. برای درک بهتر مفهوم گشودگی دیافراگم دو سطل را در باران در نظر بگیرید که قطر کف آنها ۱۰ سانتیمتر است. قطر قسمت فوقانی یکی از سطلها ۱۰ سانتیمتر است درحالیکه قطر قسمت فوقانی دیگر تنها یک سانتیمتر است. کدام سطل زودتر پر میشود؟ قطعا سطلی که قطر دهانه آن ده سانتیمتر است. همین مسئله برای گشودگی دیافراگم عریضتر صدق میکند. در این حالت نور با سرعت بیشتری به لنز برخورد میکند.
برای تنظیم میزان گشودگی دیافراگم روی دوربین باید عدد آن را ببینید. هرچقدر این عدد کوچکتر باشد بهتر است. در نتیجه لنزی با گشودگی دیافراگم f/1.8 بیشتر از لنزی با حداکثر گشودگی دیافراگم f/4 باز میشود. اگر گشودگی دیافراگم لنز شما به صورت محدوده f/3.5-5.6 نمایش داده میشود یعنی لنز در حالت کوچک نمایی حداکثر به اندازه f/3.5 و در حالت بزرگنمایی به اندازه f/5.6 باز میشود.
با قرار دادن دوربین در حالت Aperture Priority (در دوربینهای نیکون، A و در دوربینهای کانن، Av)، دوربین سرعت شاتر و ایزوی مناسب را به صورت خودکار تنظیم میکند اما خود میتوانید گشودگی دیافراگم را به دلخواه تغییر دهید.
نکته: در صورت استفاده از حالت Auto-ISO دوربین به صورت خودکار ایزو را تنظیم میکند.
برای مثال اگر میخواهید تصاویری از کودکان با پسزمینه محو و خارج از فوکوس بگیرید میتوانید دوربین خود را در حالت Aperture Priority قرار داده، لنز خود را تا آخرین حدد ممکن زوم کنید و گشودگی دیافراگم یا عدد f را روی کمترین مقدار ممکن قرار دهید. حالا روی کودکان یا هر سوژه موردنظر دیگری زوم کنید و عکس را ثبت کنید.
در صورتی که بخواهید چشماندازهایی با وضوح بالا را ثبت کنید هم میتوانید از حالت اولویت گشودگی دیافراگم استفاده کنید با این تفاوت که لنز خود را دور کنید و مقدار گشودگی دیافراگم را بین f/8 یا f/11 تنظیم کنید تا بخش زیادی از تصویر در فوکوس قرار بگیرد.
نقاط فوکوس خودکار به نقاط یا مربعات کوچکی گفته میشود که از ویوفایندر میبینید. برخی دوربینها دارای تعداد زیادی از این نقاط هستند و برخی دیگر تعداد کمی از این نقاط را دارند اما در حالت کلی تعداد آنها اهمیتی ندارد. برای مثال اگر دوربینی تنها ۲۹ نقطه AF و دوربین دیگری ۹۹ نقطه AF باشد، هر دو میتوانند عکسهای خوبی را بگیرند گرچه دوربین دوم میتواند انعطاف بیشتری را فراهم کند.
بسته به اینکه عکاسی از نوع پرتره، منظره، عکاسی اکشن، عکاسی از حیوانات، غذا یا هر چیزی دیگری باشد، توانایی انتخاب نقاط AF میتواند بسیار مفید باشد. میتوانید دوربین خود را به گونهای تنظیم کنید که از تمام نقاط AF استفاده کند یا فوکوس را با مجموعه مشخصی از نقاط انجام دهد (فوکوس ناحیهای).
روی اغلب دوربینها با نیمه فشردن کلید شاتر میتوانید فوکوس سوژه را تنظیم کنید؛ اما به جای این کار میتوانید دوربین خود را به گونهای تنظیم کنید که از دکمه پشتی دوربین برای این کار استفاده کنید. دکمهای که با انگشت شست خود احساس میکنید. به این صورت میتوانید کنترل بیشتری روی عکاسی داشته باشید. عکاسهای ورزشی و عکاسهای شب یا پرتره اغلب از این تکنیک استفاده میکنند.
بوکه نامی برای مناطق خارج از فوکوس یا تار عکس است. برای رسیدن به حداکثر بوکه از گشادی دیافراگم عریض استفاده کنید، به سوژه نزدیک شوید و مطمئن شوید سوژه از پسزمینه فاصله دارد.
از Bulb Mode میتوانید برای نوردهیهای طولانی استفاده کنید. در این حالت با فشردن کلید شاتر، دوربین شاتر را باز کرده و سپس با رها کردن کلید آن را میبندد. از این حالت میتوانید برای عکاسی به کمک کنترل ریموت استفاده کنید و از نلرزیدن دوربین اطمینان پیدا کنید.
برنینگ به معنی تیره کردن بخشهایی از عکس به صورت گزینشی است. نام این اصطلاح از تکنیک به کاررفته برای نگاتیوهای عکس در تاریکخانه گرفته شده است اما امروزه میتوان این کار را بهراحتی در نرمافزارهای فتوشاپ، لایتروم یا هر نرمافزار پردازش تصویر دیگری انجام داد.
چیمپینگ به معنی بررسی منظم و بیدلیل عکسها روی صفحهنمایش LCD دوربین است. البته این عادت ضرر زیادی ندارد اما بهتر است دست از این کار بردارید؛ زیرا ممکن است حواستان از محیط اطراف پرت شود و تنها روی صفحهنمایش متمرکز شوید. برای دست کشیدن از این عادت میتوانید حالت مرور خودکار دوربین خود را غیرفعال کنید و تنها در صورت نیاز تصاویر خود را بررسی کنید.
لنز دوربین با متمرکز ساختن نورهای ورودی کار میکند. بااینحال گاهی اوقات رنگهای مختلف نور به دلیل ساختار متفاوت لنزها رفتار عجیبی را از خود نشان میدهند. این مسئله میتواند منجر به پدیدهای به نام اعوجاج رنگی شود. این اتفاق تنها در لنزها رخ نمیدهد بلکه میکروسکوپها، تلسکوپها و دیگر دستگاههایی که با لنز سروکار دارند با این مشکل روبهرو میشوند. در صورت بروز اعوجاج رنگی ممکن است رگههایی از رنگ بنفش یا سبز را در لبههای اشیاء یا نواحی تار نزدیک به قاب تصویر ببینید. این اعوجاج در عکاسی با گشودگیهای دیافراگم عریض بیشتر خود را نشان میدهد. البته میتوان این مشکل را بهراحتی با ابزارهایی مثل فتوشاپ و لایتروم برطرف کرد.
اغلب تصاویر را میتوان در نرمافزارهای لایتروم یا فتوشاپ ویرایش کرد؛ اما در صورتی که بخشهایی از تصویر مانند نقاط چشمکزن ظاهر شود یعنی دادهای برای ویرایش این تصاویر وجود ندارد.
این مشکل در هیستوگرام در قسمت منتهی الیه سمت راست ظاهر میشود. این بخشها معمولا دارای نوردهی بیش از حد یا بسیار کم هستند بهطوریکه نمیتوانند هیچ چیز را پوشش دهند. این مشکل اهمیت بررسی نوردهی برای حفظ جزئیات در برخی نواحی را نشان میدهد.
اصطلاح کمپوزیسیون یا ترکیببندی به کل محتوای عکس اشاره دارد. ترکیببندی شامل تمام عناصری که در تصویر وجود ندارند، عناصری که وجود ندارند، زاویه عکس، فاصله کانونی، بوکه مطلوب و به صورت کلی تمام نواحی تصویر است. تصاویری با ترکیببندی خوب دارای عناصری هستند که برای تکمیل یک عکس یا روایت با یکدیگر تعامل دارند: سوژه، پیشزمینه، پسزمینه و هر چیز دیگری که در تناسب با اجزای دیگر تصویر باشد.
برای رسیدن به ترکیببندی خوب میتوانید از تکنیکهایی مثل خطوط راهنما برای هدایت چشم به بخش خاصی از تصویر استفاده کنید. ترکیببندی خوب نهتنها زمانبر است و نیاز به تمرین دارد بلکه بررسی آثار عکاسها و همچنین نقاشها و تصویرسازهای دیگر هم به دستیابی به ترکیببندیهای خوب کمک میکنند.
اندازه فیزیکی سنسور در اغلب دوربینها کوچکتر از یک قطعه فیلم ۳۵ میلیمتری است از این رو به آنها کراپ سنسور گفته میشود. اندازه کراپ سنسورها معمولا ۲۲ در ۱۵ میلیمتر است درحالیکه اندازه حسگرهای فول فریم به ۳۶ در ۲۴ میلیمتر میرسد. لنزهای دوربینهای کراپ سنسور رفتار نسبتا متفاوتی با دوربینهای فولفریم دارند. دوربینهای کراپ سنسور معمولا برای عکاسی در تمام موقعیتها مناسب هستند، مگر اینکه حرفهای باشید و بخواهید با دوربین خود درآمدزایی کنید یا نیاز به بالاترین کیفیت تصویر و حجیمترین فایلها داشته باشید. در غیر این صورت دوربینهای کراپ سنسور برایتان کافی است.
عمق میدان در عکاسی (که گاهی به صورت DOF یا DoF نوشته میشود) به فاصله بین نزدیکترین و دورترین شیء در صحنه گفته میشود که در فوکوس تغییر میکند. عمق میدان تحت تأثیر معیارهای متعددی مثل گشودگی دیافراگم، فاصله کانونی لنز، فاصله با سوژه، اندازه سنسور فیلم یا دیجیتال و فرمت دوربین قرار دارد.
در صورتی که سوژهای را در فوکوس داشته باشید و شیء دیگری در پیشزمینه یا پسزمینه باشد که در فوکوس قرار نداشته باشد، عمیق میدانی سطحی به دست خواهد آمد. هنگامی که همه چیز در تصویر در فوکوس باشد، عمق میدانی عریض دارید. عمق میدانهای سطحی اغلب در تصاویر پرتره کاربرد دارند زیرا باعث برجسته نشان دادهشدن سوژه و تفکیک آن از دیگر نقاط عکس میشوند. عکاسی در گشودگیهای دیافراگم عریض به شما در دستیابی به عمق میدان سطحی کمک میکند اما مراقب باشید در تنظیم عمق میدان افراط نکنید و عکس خود را خراب نکنید (برای مثال بینی سوژه در فوکوس است اما چشمها در فوکوس قرار ندارند).
داجینگ به معنی روشن کردن برخی قسمتهای تصویر به صورت گزینشی است. نام این اصطلاح هم مانند برنینگ برگرفته از تکنیکهای به کاررفته در تاریکخانه است اما امروزه این کار را میتوان بهراحتی در نرمافزارهای لایتروم و فتوشاپ انجام داد.
قبل از داجینگ
اصطلاح DSLR مخفف Digital Single Lens Reflex به معنی دوربین دیجیتال تکلنزی بازتابی است. این اصطلاح برای توصیف دوربینهای مجهز به آینه مکانیکی به کار میرود. این آینه برای هدایت نور ورودی به لنز به سمت منشور و سپس ویوفاینر طراحی شده است. با کلیک روی دکمه شاتر آینه مکانیکی حرکت میکند، دریچه دیافراگم متناسب با تنظیمات انتخابی بسته میشود، شاتر برای نوردهی به سنسور باز میشود و تصویر ثبت میشود. آینه پس از تکمیل نوردهی به نقطه اولیه بازمیگردد. تمام این اتفاقها در یک چشم برهم زدن رخ میدهند.
قبل از رواج دوربینهای DSLR در سال ۲۰۰۵، اغلب دوربینها از فیلم استفاده میکردند و SLR یا بازتابی تکلنزی نامیده میشدند. امروزه برخی افراد استفاده از دوربینهای بدون آینه را ترجیح میدهند که فاقد آینه مکانیکی است. خروجی دوربین بدون آینه هم به خوبی DSLR-ها است. هر دو نوع دوربین مزایایی دارند و باید متناسب با نیاز خود اقدام به خرید دوربین کنید.
داینامیک رنج به تفاوت بین روشنترین و تاریکترین بخشهای عکس گفته میشود. نام دیگر آن محدوده کنتراست است. چشم انسان داینامیک رنج فوقالعادهای دارد بهطوریکه میتواند اشیای بسیار روشن و بسیار تاریک را به صورت همزمان ببیند. اگر در اتاقی ایستاده باشید و در روزی آفتابی از پنجره به بیرون نگاه کنید آسمان را به رنگ آبی روشن میبینید در این حالت میتوانید اشیای اتاق را هم با وضوح خوبی ببینید.
دوربینها هم معمولا مناطق بسیار روشن یا بسیار تاریک را میبینند و ثبت میکنند اما نمیتوانند این کار را به صورت همزمان انجام دهند. بر اساس مثال پنجره، از نگاه دوربین اشیایی که خارج از پنجره قرار دارند روشن به نظر میرسند اما اشیای داخل اتاق تاریک دیده میشوند یا برعکس اتاق روشن دیده میشود درحالیکه چشم انداز بیرون بسیار روشنتر از اتاق است.
دوربینهای دیجیتال مدرن هنوز با دید چشم فاصله دارند اما داینامیک رنج آنها بیشتر از مدلهای قدیمی است. این دوربینها در تنظیم نوردهی بهبود یافتهاند. از طرفی با نرمافزارهای کامپیوتری میتوانید بسیاری از جزئیات مناطق تاریک را برگردانید.
.
نوردهی به مجموع نور ورودی به سنسور برای یک فریم یا یک شات گفته میشود. نوردهی یا اکسپوژر را میتوان با تنظیمات مثلث نوردهی محاسبه کرد: ایزو، گشودگی دیافراگم و سرعت شاتر. عکاسها اغلب درباره نوردهی کم یا زیاد تصویر بحث میکنند و تقریبا میتوان گفت خروجی باکیفیت عکاسی به نوردهی مناسب وابسته است. نوردهی در معنای کلی به معنی میزان روشنی یا تاریکی تصویر است و با اینکه برخی تصاویر دارای بخشهای بسیار روشن و بخشهای بسیار تاریک هستند کل این بحث زیر چتر اصطلاح نوردهی قرار میگیرد.
با فشردن کلید شاتر در دوربین در واقع در حال نوردهی به سنسور هستید. میزان نور ورودی هم به اندازه گشودگی دیافراگم لنز، مدت زمان باز نگهداشتن شاتر و حساسیت ایزوی سنسور دیجیتال دوربین وابسته است.
جبران نوردهی روشی برای تنظیم سریع روشنایی تصویر هنگام عکاسی در حالت نیمه خودکاری مثل اولویت دیافراگم (Aperture Priority)، اولویت شاتر (Shutter Priority) یا حالت خودکار برنامه (Program Auto) است. اگر تصویر ثبتشده روی صفحهنمایش (یا هیستوگرام) بیش از اندازه روشن به نظر میرسد میتوانید از Exposure Compensation برای تنظیم نوردهی استفاده کنید. تنظیم این مقدار به مقداری منفی مثل ۱- یا ۲- باعث میشود تصویر بعدی تاریکتر ظاهر شود. همین اصل را میتوان برای مقادیر بالاتر و روشن کردن تصاویر بعدی اعمال کرد.
نکته: پس از اتمام کار Exposure Compensation را به صفر برگردانید وگرنه ممکن است بقیه تصاویرتان زیاد تاریک یا زیاد روشن شوند.
اف استاپ یا عدد اف به مقیاسی برای اندازهگیری مقدار نور ورودی از طریق دریچه دیافراگم گفته میشود. این مقیاس با تقسیم فاصله کانونی لنز بر قطر باز شدن آن محاسبه میشود. برای درک بهتر این مقیاس مثال ذیل را درنظر بگیرید:
باز شدن اندک
باز شدن بیشتر
فرض کنید یک پیتزا را به ده برش تقسیم کردهاید. یک دوم پیتزا قطعا بیشتر از یک دهم پیتزا است. لنز هم به همین طریق کار میکند. f/2 امکان ورود نور بیشتری را نسبت به f/10 میدهد. اف استاپ کوچکتر مثل f/1.8 به این معنی است که با گشودگی دیافراگم عریض در حال عکاسی هستید و درنتیجه نور بیشتری وارد دوربین میشود و اف استاپ بزرگتر مثل f/16 نشاندهنده گشودگی دیافراگم اندک و ورود نور کم به دوربین است.
لنزهایی که مقادیر اف استاپ اندکی دارند در موقعیتهای کم نور مناسب هستند زیرا امکان ورود نور بیشتری را میدهند و در این صورت میتوان حتی بدون نیاز به فلش هم عکاسی کرد. مقدار اف استاپ کمتر همچنین بوکه یا پسزمینه تارتری را تولید میکند.
با استفاده از فلش تعبیهشده یا فلش خارجی میتوانید به بهبود سایههای سوژه کمک کنید. این نوع فلش از نوع پرکننده است و بهویژه زمانی مفید است که نور از پشت سوژه میتابد مثل وقتی که سوژه پشت به خورشید قرار دارد. اگر در حالت Auto عکاسی کنید نمیتوانید فلش را روشن کنید در این شرایط سعی کنید دوربین را در حالت Program قرار دهید تا بتوانید فلش را کنترل کنید.
مدلهای فول فریم دوربین برخلاف دوربینهای کراپ سنسور دارای سنسور تصویری کاملا هماندازه با قطعه فیلم ۳۵ میلیمتری هستند. این دوربینها معمولا گرانقیمتتر هستند و کیفیت تصویر بهتری در ایزوهای بالاتر دارند. لنزهای مخصوص دوربینهای فولفریم هم از کیفیت بالاتری برخوردار هستند.
هیستوگرام را میتوانید روی دوربین یا در برنامه ویرایشی کامپیوتر ببینید. این گراف نشان میدهد دادههای تصویر شما دقیقا در کدام قسمت طیف خیلی روشن (در سمت راست) یا خیلی تیره (سمت چپ) قرار دارد. اگر هیستوگرام ظاهری کوه مانند دارد عکستان نوردهی صحیحی دارد اما اگر به درهای با دو کوه در اطراف شباهت دارد احتمالا نقاط بسیار روشن یا نقاط بسیار تیره در عکستان زیاد هستند. اگر هیستوگرام در یک طرح نمودار بالا رفته است بخشهای دیگر میتوانند بسیار تاریک یا بسیار روشن باشند بهطوریکه ممکن است نتوانید دادهای را از این نقاط در فتوشاپ یا برنامه دیگری بازیابی کنید.
فاصله ابرکانونی به بیان ساده به نقطه تمرکزی گفته میشود که تصویر در آن دارای حداکثر عمق میدان است. فاصله ابرکانونی دقیق به متغیرهای متعددی مثل فاصله کانونی لنز، اندازه گشودگی دیافراگم یا افاستاپ به کاررفته و فاصله بین سوژه و دوربین وابسته است. اپلیکیشنها و نمودارهایی برای محاسبه حداکثر عمیق میدان و فاصله ابرکانونی وجود دارند.
ایزو به میزان حساسیت سنسور دوربین به نور گفته میشود. عکاسی در مقادیر ایزوی پائین مثل ۱۰۰، ۲۰۰ یا ۴۰۰ در شرایط نور زیاد توصیه میشود. همچنین عکاسی در ایزوی بالا مثل ۱۶۰۰ یا ۳۲۰۰ در شرایط نور کم یا در صورتی که نمیخواهید از فلش استفاده کنید توصیه میشود. برخی افراد معتقدند عکاسی با مقادیر ایزوی بالاتر باعث افزایش نویز تصاویر میشود اما اگر قصد چاپ عکس خود را ندارید میتوانید ایزو را افزایش دهید.
نکته: از نظر تکنیکی افزایش ایزو باعث افزایش حساسیت سنسور تصویر نمیشود بلکه میزان جذب سنسور را افزایش میدهد. با این حال در اینجا اهمیت دارد که هنگام عکاسی با ایزوی ۱۰۰ به نور بیشتر و نوردهی مناسبی نیاز دارید.
تصویر زیر با دوربین DSLR نیکون در ایزوی ۳۲۰۰ ثبت شده است اگر روی تصویر بزرگنمایی کنید میتوانید نویزهای دیجیتال را ببینید.
فرمتهای تصویری متعددی مانند PNG، TIFF، BMP، GIF و تعداد زیادی فرمت دیگر وجود دارند که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. خوشبختانه تمام تولیدکنندگان دوربین از فرمت استاندارد JPG استفاده میکنند که از سال ۱۹۹۱ رواج پیدا کرد. گرچه این فرمت معایب زیادی دارد، استفاده گسترده آن را به استانداردی برای عکسهای امروزی تبدیل کرده است. تصاویر JPG فضای زیادی را روی کامپیوتر اشغال نمیکنند از نظر کیفیت هم قابل قبول هستند و حتی میتوان در نرمافزارهایی مثل فتوشاپ یا روی تلفن همراه به ویرایش آنها پرداخت.
از طرفی فایلهای jpg مانند فرمتهای TIFF یا PNG دادههای زیادی را نگه نمیدارند در نتیجه به دلیل الگوریتم به کار رفته برای کاهش اندازه تصویر، امکان پیکسلیشدن یا تار شدن لبههای تیز عکس وجود دارد. اگر به دنبال فایلهایی کوچکتر با اشتراکگذاری آسانتر هستید میتوانید از فرمت jpg استفاده کنید اما اگر به دنبال انعطاف بیشتری در ویرایش تصویر هستید میتوانید از فرمتهایی مثل RAW استفاده کنید.
همانطور که دمای هوای بر اساس درجه فارنهایت یا سانتیگراد اندازهگیری میشود، وایت بالانس یا تراز سفیدی بر اساس درجه کلوین محاسبه میشود. نور خورشید روشن تقریبا ۵۰۰۰ کلوین است درحالیکه نور فلوئورسنت مصنوعی به ۲۷۰۰ کلوین میرسد. با آگاهی از شرایط نورپردازی میتوانید وایت بالانس را تنظیم کنید یا میتوانید از حالت وایت بالانس خودکار دوربین استفاده کنید.
لنز کیت به لنز استانداردی گفته میشود که با اغلب دوربینهای DSLR همراه است. این لنزها تقریبا لنزهای همهکارهای هستند اما نمیتوان به صورت تخصصی برای یک هدف خاص از آنها استفاده کرد. بسیاری از افراد لنزهای کیت را دوست دارند و سالها است که از آنها استفاده میکنند؛ اما برخی عکاسها هم لنزهای گرانقیمتتر را ترجیح میدهند که برای اهداف مشخصی طراحی شدهاند. اگر لنز کیت دارید میتوانید لنزهای دیگری مثل لنزهای پرایم ۳۵ میلیمتری یا ۵۰ میلیمتری را هم خریداری کنید؛ اما اگر لنز کیت جوابگوی نیازهایتان است لازم نیست لنز دیگری خریداری کنید.
یکی از دلایل قیمت ارزان لنزهای کیت این است که این لنزها به جای فلز از قطعات پلاستیکی ساخته شدهاند و مقاومت کافی را در برابر انواع آبوهوا یا گرد و غبار ندارند و همچنین به دلیل ساختار اجزای لنز گشودگی دیافراگم کمتری را پوشش میدهند. با وجود این محدودیتها لنزهای کیت برای افراد تازهکار مفید هستند.
لنز فلر به زبان ساده به نور انحرافی گفته میشود که به سوژه مقابل لنز برخورد میکند. لنز فلر در برخی تصاویر به شکل نقاط یا باریکههای نور ظاهر میشود. برخی افراد لنز فلر را دوست دارند و برخی دیگر آن را عنصر اضافی و عامل گمراهکننده میدانند اما لنز فلر میتواند ظاهری نرمتر و طبیعیتر را به تصویر بدهد. لنزهای گرانقیمت دارای پوشش لنزی خاصی برای کاهش لنز فلر هستند. همچنین بسیاری از لنزها مجهز به هود لنز هستند که میتوان برای جلوگیری از برخورد نورهای اضافی به لنز از آنها استفاده کرد.
ماکرو به معنی «بزرگ» است و لنز ماکرو میتواند اشیاء و سوژههای کوچکی مثل حشرات یا گلبرگ گلها را بزرگ نشان دهد. از نظر تکنیکی لنز ماکرو امکان تولید نسبت یک در یک را روی سنسور میدهد. سکهای به قطر ۱ سانتیمتر از دید لنز ماکرو، دایرهای یک سانتیمتری را روی سنسور دوربین اشغال میکند. در واقع این سکه کل قاب را پر میکند. لنزها ماکرو در مقایسه با لنزهای دیگر به شما اجازه میدهند از فاصله بسیار نزدیک عکاسی کنید.
لنزهای ماکرو گرانقیمت هستند اما تصاویر فوقالعادهای را تولید میکنند و اگر میخواهید بدون صرف هزینه زیاد به صورت ماکرو عکاسی کنید میتوانید از اکستنشن تیوب، فیلترهای کلوزاپ یا حتی ضمیمههای لنز clip on برای گوشی هوشمند خود استفاده کنید.
مگاپیکسل به رزلوشن سنسور دیجیتال یا تعداد نقاط مستقل (پیکسل یا اجزای تصویر) گفته میشود که یک تصویر دیجیتال را تشکیل میدهند. مگاپیکسل با ضرب تعداد پیکسلهای عرض در تعداد پیکسلهای ارتفاع محاسبه میشود. برای مثال برای دوربین کانن 1DX این مقدار برابر است با ۵۱۸۴ × ۳۴۵۶ = ۱۷.۹ میلیون (۱۸ مگاپیکسل مؤثر).
در هر صورت هنگام خرید دوربین بهتر است زیاد به مگاپیکسل آن توجه نکنید. طبق باور عامه مگاپیکسل بیشتر به معنی کیفیت بالاتر است درحالیکه این تصور صحیح نیست. کانن 1DX تنها ۱۸ مگاپیکسل دارد. دوربین سونی A7S تنها ۱۲ مگاپیکسل دارد. دوربین گوشیهای هوشمند بین ۶ و ۱۲ مگاپیکسل است گرچه در مدلهای جدیدتر مگاپیکسل گوشیها به شکل چشمگیری افزایش یافته است و اغلب دوربینهای غیرحرفهای هم بین ۱۶ تا ۲۴ مگاپیکسل دارند. دوربینهایی که با مگاپیکسلهای بالا ساخته میشوند لزوما کیفیت بهتری ندارند.
رقابت مفید است اما گاهی اوقات میتواند به موقعیتهای تنشزایی بینجامد. این نوع رقابت را میتوان بین برندهای کانن، نیکون، پنتکس، سونی، فوجی و دیگر برندهای دوربین مشاهده کرد. هر شرکت دارای مجموعهای از استاندارد لنزها است. در سال ۲۰۰۸ پاناسونیک و اولیمپوس برای تولید دوربین بدون آینه جدیدی با یکدیگر همکاری کردند که دارای یک سنسور کوچک بود و با هر لنزی سازگار بود. این سیستم میکرو چهارسوم (MFT) نامیده میشود. سیستم میکرو چهار سوم به سنسور تصویر کوچک و نسبت عرض به طول اشاره دارد.
از طرفی میکروچهار سوم برای برخی کاربران گیجکننده بود؛ اما به حرف نفرتپراکننان در اینترنت گوش نکنید. دوربینهای MFT دوربینهایی کوچک و سبکوزن هستند و مانند دیگر دوربینها عملکرد خوبی دارند.
در تمام دوربینهای DSLR کانن یا نیکون آینه کوچکی در ابعاد یک مهر پستی قرار دارد. آینهها در زاویه ۴۵ درجه قرار دارند و نور را از لنز به سمت منشور و سپس به سپس ویوفایندر منعکس میکنند. با فشردن دکمه شاتر آینه چرخیده و دوربین میتواند نور را به سنسور ارسال کند.
فوجی، سونی، پاناسونیک، لایکا، نیکون، کانن، پنتکس، سیگما و اولیمپوس دوربینهای بدون آینه را هم تولید میکنند. این دوربینها بدنه نسبتا کوچکتری دارند اما از نظر عملکرد کاملا شبیه نمونههای DSLR عمل میکنند. برخی از دوربینهای بدون آینه از نوع میکرو چهار سوم هستند. اگر شخصی به شما گفت دوربین بدون آینه ضعیفتر از دوربینهای DSLR است فقط مؤدبانه سرتان را تکان داده و لبخند بزنید. سپس درحالیکه میدانید دوستتان تا چه اندازه گمراه است از عکاسی با دوربین بدون آینه خود لذت ببرید.
ND مخفف تراکم خنثی است و میتواند بخشی از نورهای ورودی را مسدود کند. با فیلتر ND میتوان به نوردهیهای طولانیتری رسید. شاید تصاویری از رودخانه یا آبشار را دیده باشید که در آنها آب ظاهری نرم و ابریشم مانند دارد. برای ثبت این تصاویر معمولا از فیلترهای ND استفاده میشود در نتیجه عکاس میتواند حتی در نور روز شاتر را به مدت چند ثانیه باز نگه دارد.
سالها است لنزهای ۵۰ میلیمتری به عنوان لنزهایی با فاصله کانونی استاندارد شناخته شدهاند؛ زیرا نه زیاد طویل هستند (تلهفوتو) نه زیاد عریض (واید). این لنزها معمولا کوچک، سبکوزن و نسبتا کمهزینه هستند. به همین دلیل این لنزها نام مستعار نیفتی فیفتی یا پنجاه جذاب را به خود گرفتند و بهشدت برای انواع سناریوهای عکاسی توصیه میشوند.
اگر تصاویری را در ایزوی بسیار بالا مثل ۳۲۰۰ یا ۶۴۰۰ ثبت کنید و سپس روی صفحهنمایش کامپیوتر تصاویر را ببینید با لکهها و الگوهای بامزهای روی عکسها روبهرو میشوید که به صفحات نمایش تلویزیونهای قدیمی شباهت دارند. به این الگوها نویز دیجیتال میگویند. نویز برای دوربینهای دیجیتال مشکل بزرگی است اما امروزه فناوری راهحلهای خوبی را برای این مشکل ارائه کرده است.
اگر روی صفحهنمایش دوربین یا با ابزار ذرهبین فتوشاپ یا لایتروم تا ۱۰۰٪ بزرگنمایی کنید ممکن است اشکالاتی را در تصاویر خود پیدا کنید. برای مثال یکی از مژهها تار شده و برگ درختی حالت محو پیدا کرده است. به توجه بیش از اندازه به جزئیات پیکسل پیپینگ گفته میشود. بهطور کلی از صرف وقت بیش از حد به جزئیات خودداری کنید و از عکاسی لذت ببرید.
پرایم نوعی لنز فاقد بزرگنمایی و کوچکنمایی با فاصله کانونی ثابت است. اغلب لنزهای زوم دارای گشودگی دیافراگم کمتری هستند در نتیجه مانند لنزهای پرایم نمیتوانند نور زیادی را جذب کنند. از طرفی لنزهای پرایم گشودگی دیافراگم بیشتری دارند. در نتیجه میتوان از لنزهای ثابت یا پرایم برای عکاسی در موقعیتهای کم نور استفاده کرد و نیازی به استفاده از فلش نیست. این لنزها همچنین به ایجاد جلوه بوکه در پسزمینه عکسهای پرتره کمک میکنند. لنزهای پرایم همچنین کوچکتر و سبکتر از لنزهای زوم هستند. اگر از لنز کیت روی دوربین خود استفاده کردید و میخواهید لنز جدیدی را امتحان کنید، میتوانید از لنزهای پرایم ۳۵ یا ۵۰ میلیمتری استفاده کنید.
حرف P روی دوربین مخفف Program Mode یا حالت برنامه است. این حالت ترکیبی از حالتهای اولویت دیافراگم (Aperture Priority) و اولویت شاتر (Shutter Priority) است. در این حالت دوربین مقادیر گشودگی دیافراگم، شاتر و ایزوی مناسب را برای نوردهی انتخاب میکند. البته شما میتوانید با تنظیم گشودگی دیافراگم و شاتر به صورت همزمان این تنظیمات را کمی تغییر دهید.
کار با حالت Program جالب است و اگر به اف استاپ و اعداد شاتر در ویوفایندر دقت کنید این حالت به شما کمک میکند به انواع خروجیهای حاصل از این تغییرات پی ببرید. با استفاده از حالت P میتوانید به قابلیتهای سفارشی دیگری مثل وایت بالانس دسترسی پیدا کنید، از فلش استفاده کنید یا حالتهای فوکوس مختلف را انتخاب کنید.
هنگام عکاسی با هر نوع دوربینی صرفنظر از اینکه DSLR باشد یا گوشی هوشمند، سنسور عکس انواع دادههای نور و رنگ را ضبط میکند سپس برای ایجاد فایل JPG کم حجم مقدار زیادی از این دادهها حذف میشوند. با این حال اگر به دنبال تصویری با کیفیت بالا هستید و میخواهید کنترل کاملی روی تصاویر خود داشته باشید بهتر است در حالت RAW عکاسی کنید. به این ترتیب هیچ دادهای از بین نمیرود و میتوانید کل محتوای عکس خود را در فتوشاپ، لایتروم یا هر برنامه دیگری ویرایش کنید. تصاویر خام (RAW) حجم زیادی را اشغال میکنند و ممکن است به سرعت کارت حافظهتان را پر کنند. این تصاویر به آسانی قابل اشتراکگذاری نیستند اما بسیاری از عکاسها آنها را ترجیح میدهند زیرا انعطاف زیادی در ویرایش دارند.
نور با سرعت بالایی حرکت میکند. هنگام کار با فلش معمولا دو گزینه را پیش رو دارید: فلش هنگام باز شدن شاتر فعال شود (تنظیمات پیشفرض) یا درست قبل از بسته شدن آن. به گزینه دوم اصطلاحا همگامسازی فلش گفته میشود. این تکنیک میتواند تأثیر چشمگیری بر تصویر خروجی بگذارد.
کنترل از راه دور دستگاه سادهای است که به دوربین وصل شده و امکان کنترل ریموت دوربین را میدهد. نوع بیسیم این دستگاه سیگنالی رادیویی را به دوربین ارسال میکند. این قابلیت در صورتی که نمیخواهید به صورت فیزیکی به دوربین خود نزدیک شوید عالی است. عکاسهای حیات وحش از این امکانات برای عکاسی از حیوانات وحشی استفاده میکنند. این دستگاهها روشی عالی برای به حداقل رساندن لرزش حتی در صورت سهپایه است. بسیاری از عکاسان حرفهای همچنین از کنترلهای ریموت برای هدایت فلشهای جانبی یا سرعت نور استفاده میکنند.
سنسور یا حسگر درست داخل دوربین قرار دارد. این قطعه میکروچیپ مسطح و کوچکی هماندازه با یک مهر پستی است که معمولا عملکرد آن مشابه عملکرد یک قطعه فیلم در دوربینهای قدیمی است. هدف اصلی سنسور جمعآوری نور بهویژه نور ورودی از لنز است.
گوشیهای هوشمند و دوربینهای جیبی سنسور بسیار کوچکی دارند درحالیکه دوربینهای گرانقیمتتر با لنزهای قابل تعویض سنسور بزرگتری دارند. بهطور کلی حسگرهای کوچکتر برای عکاسی در موقعیتهای کمنور چندان مناسب نیستند به همین دلیل گاهی لازم است برای عکاسی با دوربین جیبی یا گوشی هوشمند از فلش استفاده کنید. در حالت کلی دوربینهای گرانقیمتتر سنسور بزرگتری دارند. با این حال دوربین با سنسور بزرگتر لزوما از شما عکاس بهتری نمیسازد.
وقتی از عریضترین گشودگی دیافراگم ممکن برای لنز استفاده میکنید به این حالت عکاسی در حالت واید اوپن گفته میشود. برای این کار نیازی به لنز پرتره ندارید و هر لنزی که دارای اندازه حداکثر و حداقل گشودگی دیافراگم باشد قابل استفاده است.
شاتر در یا پرده بسیار کوچکی است که داخل دوربین قرار دارد و برای ورود نور باز و بسته میشود. شاتر در اغلب دوربینها درست عملکردی مانند پرده پنجره خانه دارد. حداکثر سرعت شاتر روی اغلب دوربینها ۴۰۰۰/۱ ثانیه است. با این سرعت میتوان از سریعترین سوژهها مثل اسکیتبردرها یا موج سوارها عکاسی کرد. برای عکاسی در چنین سرعت بالایی نیاز به نور زیادی دارید اما اگر در طول روز عکاسی کنید بهراحتی میتوانید به نتایج خوبی برسید.
حالت اولویت شاتر روی اغلب دوربینها وجود دارد. در این حالت تنها میتوانید سرعت شاتر را به صورت دستی تنظیم کنید و بقیه تنظیمات مثل ایزو و گشودگی دیافراگم برعهده دوربین است. این قابلیت زمانی مفید است که اهمیتی به عمق میدان ندهید و فقط بخواهید لحظهای را منجمد یا اصطلاحا فریز کنید یا حس گذر زمان را ایجاد کنید. برای فریز کردن یک لحظه از سرعت شاتر ۵۰۰/۱ یا ۱۰۰۰/۱ ثانیه استفاده کنید و برای ایجاد حس گذر زمان نیاز به سرعتهای کمتری مثل ده تا بیست ثانیه دارید. دوربین خود را روی حالت اولویت شاتر قرار دهید (S در نیکون، Tv یا Time value در کانن)، سپس سرعت دلخواه را تنظیم کنید. دوربین باقی کارها را انجام میدهد.
SOOC مخفف خارج از دوربین است و به تصاویری اشاره دارد که عکاس هیچ ویرایشی روی آنها در فتوشاپ، لایت روم یا هر برنامه دیگری انجام نداده است.
اسپیدلایت به نوع فلشی گفته میشود که روی دوربین وصل میشود. فلش تعبیهشده در اغلب دوربینها بسیار کوچک است و نور زیادی را منتشر نمیکند اما اسپیدلایتها از قدرت کافی برای روشن کردن تاریکترین اتاقها هم برخوردار هستند. از معایب اسپیدلایت میتوان به گران بودن، وزن بالا و باتریخور بودن اشاره کرد.
سرعت همگامسازی سریعترین سرعت قابل استفاده شاتر هنگام عکاسی با فلش برای جلوگیری از برش نور است. برای درک این مفهوم کافی است در سرعت توصیهشده همگامسازی متناسب با دوربین خود عکاسی کنید (اغلب سرعتها ۲۰۰/۱ یا ۲۵۰/۱ ثانیه هستند). همچنین میتوانید از سرعتهای شاتر پائینتر استفاده کنید اما در سرعت شاتر بالاتر باید تکنیکها و تنظیمات پیچیدهتری را اعمال کنید.
عبارت لنز تلهفوتو به لنزهایی با فاصله کانونی طولانیتر از حد نرمال گفته میشود. فاصله کانونی نرمال روی یک سنسور فول فریم معمولا برابر با ۵۰ میلیمتر است. بحث بر سر فاصله کانونی تلهفوتو زیاد است اما معمولا ۸۵ میلیمتر تلهفوتوی کوتاه، ۱۲۵ میلیمتر متوسط و هر فاصلهای بیشتر از ۲۰۰ میلیمتر تلهفوتو شناخته میشود.
اغلب دوربینها و فلشها با سیستمی به نام اندازهگیری TTL کار میکنند که مخفف نورسنجی درون لنزی است. شاید عبارت E-TTL را همدیده باشید که مخفف نورسنجی درون لنزی ارزیابی و A-TTL که مخفف نورسنجی درونلنزی پیشرفته است.
دوربین با نورسنجی فلش TTL به اندازهگیری نور ورودی مناسب در طول نوردهی پرداخته و با فرض نوردهی مناسب فلش را غیرفعال میسازد. دوربین در حالتهای A-TTL و E-TTL اولویت پیش از فلش را برای نوردهی انجام میدهد. سپس به اندازهگیری و استفاده از قدرت فلش براساس نوردهی مناسب میپردازد. در نتیجه با عکاسی در حالت E-TTL روی فلش و فرض قرارگیری گشودگی دیافراگم روی f/5.6، حالت پیش فلش اشعه نوری را ارسال میکند، دوربین به اندازهگیری پرتوی نور پرداخته و فلش را بالاتر یا پائینتر از مقدار نور ریافتی تنظیم میکند.
عبارت وینیت برگرفته از لغتی فرانسوی به معنی تاک کوچک است. این اصطلاح به طراحی درختها یا برگهای انگور در حاشیه تصویر اشاره دارد که فصلهای کتاب را جدا میکردند. امروزه این ترکیب برای نواحی تاریکی به کار میرود که گاهی در حاشیه عکسها ظاهر میشوند. گاهی این جلوه به جنبه فیزیکی لنز و خمیده شدن و شکل گرفتن نور در آنها بهویژه هنگام عکاسی واید در دوربینهای فول فریم وابسته است اما گاهی میتوان به صورت مصنوعی و با نرمافزارهایی مثل لایتروم، اپل فوتوز یا فیلترهای ساده اینستاگرام این جلوه را به عکسها اضافه کرد.
اگر به دنبال استفاده از وینیت هستید سعی کنید خیلی نامحسوس این کار را انجام دهید. افراط در هر افکتی بهویژه وینیت میتواند حسی نخ نما و کهنه را به تصویر القا کند.
برخی دوربینها با مقاومت بیشتری طراحی شدهاند. گرچه امروز اغلب دوربینها از مقاومت بالایی برخوردار هستند مدلهایی مثل کانن 1DX، نیکون D5، فوجی X-T1 و XT-2 یا پنتکس K1 میتوانند در برابر بسیاری از نیروهای طبیعت کاملا مقاوم باشند. این دوربینها از گرد و غبار، کثیفی، آب، برق، گرمای شدید، سرما یا حتی دستان خرابکار اطفال جان سالم به در میبرند. این مقاومت به لطف درزبندها و عایقها و اجزای خاصی است که از جنس آلیاژ منیزیوم یا فیبر کربنی ساخته شدهاند.
نکته: مقاومت در برابر آبوهوا لزوما به معنی ضدآب بودن دوربین نیست. اولیمپوس و بسیاری از برندهای دیگر دوربینهای ضدآبی را طراحی کردهاند که مخصوص عکاسی زیر آب هستند.
وایت بالانس یا تراز سفیدی به بیان ساده به معنی تنظیم فام رنگی تصاویر به گونهای است که تصویر و منظره به نظر خنثی یا متناسب با رنگهای واقعی برسند. منابع رنگی متعدد نورهای متفاوتی را به وجود میآورند (با دما یا رنگ نوری متفاوت) در نتیجه دوربین دارای تنظیماتی برای تنظیم محیط اطراف است به این تنظیمات وایت بالانس گفته میشود.
اغلب دوربینها دارای پیشفرضهایی برای وایت بالانس هستند (از جمله Auto یا AWB) که با شاخصهای بصری همراهند و به شما در تنظیم وایت بالانس مجموعهای از موقعیتهای عکسای کمک میکنند. تنظیمات متداول عبارتاند از: daylight، cloudy، shade، fluorescent، flash و tungsten یا incandescent. همچنین میتوانید به فرمت RAW عکاسی کنید که امکان تنظیم وایت بالانس روی کامپیوتر را با برنامههای لایتروم و فتوشاپ میدهد.
لنز واید به لنزی با فاصله کانونی کوتاهتر از نرمال (۵۰ میلیمتر روی سنسور فولفریم) گفته میشود. عکاسهای طبیعت و چشمانداز از طرفداران پرو پاقرص لنزهای واید هستند زیرا میتوانند چشماندازها و فضاهای عریض و باز را ثبت کنند. لنزهای اولترا واید (عریضتر از ۲۴ میلیمتر روی فولفریم) لنزهایی فوق عریض هستند. لنزهای فیشآی عریضتر هستند و فاصله کانونی آنها عریضتر از ۱۵ میلیمتر است.
“تمامی محتوا مندرج در سایت متعلق به رسانه ریتم آهنگ می باشد و هرگونه کپی برداری با ذکر منبع بلامانع است.”