چله کشی تابلو فرش چیست؟ یا به عبارتی چله کشی فرش یعنی چه؟
مجموعه نخ هایی است که به موازات یکدیگر با قدرت کششی یکسان در جهت طولی بر روی دار قالی دوانیده می شود به این عمل چله کشی قالی گفته می شود شما قبل از اینکه شروع به بافت قالی کنید نیاز دارید که یک دار قالی تهیه کرده و چله کشی کنید در واقع ما در این عمل تارهایی را، بروی دار قالی سوار می کنیم که بتوانیم گره های خود را بروی آن تارها زده و عملیات رج و گره زدن را پیش ببریم.
نخ چله چیست؟
نخی است که جنس آن معمولا از پنبه است.از تارهای ریز به هم تابیده تشکیل شده است، استحکام و مقاوت بالایی در برابر کشش دارد و به کمک آن عملیات چله کشی فرش را انجام می گیرد و همچنین بر اساس طرح و رجشمار نقشه نخ چله می تواند ضخیم و یا نازک باشد. واحد شمارش ضخامت و نازکی نخ چله (لا) است و متداول ترین نمره نخ چله 9 لا برای رجشمار 50 و 12 لا برای رجشمار 45 است.
از تعداد مشخصی نخ یک لای نمره 20 بهم تابیده تهیه می شود از آنجا که استحکام نخ پنبه با جذب رطوبت افزایش می یابد به همین دلیل جهت افزایش مقاومت نخ آن را به صورت ترتاب تابندگی، می دهند نخ چله بسته به نوع جنس و رجشمار قبل از استفاده باید مقاومت و استحکام (حد پارگی) را دارا باشد. تحمل نیروی کششی یکی از مهمترین خواص این نوع نخ است و برای چله گلیم و قالی بسیار مناسب است. از این نوع نخ برای بافت فرش هایی با رجشمار بالای 40 استفاده می شود و همچنین فرش های چله کشی شده از این جنس کیفیت و مرغوبیت بالایی نسبت به جنس پشم دارد.
نسبت به پنبه از مقاومت کمی برخوردار است بخصوص در بافت اندازه های بزرگتر از قالیچه و رجشمار 30 رج کمتر مورد توجه است. چله های پشمی دارای فلس هایی روی الیاف است همین امر موجب اصطحکاک بین پرز و تار (چله) می شود از نخ پشم بیشتر برای بافت های درشت بافت استفاده می شود و فرش بافته شده از جنس پشم نسبت به فرش های بافته شده از جنس پنبه و مرینوس و ابریشم از استحکام و کیفیت پایین تر برخوردار است. پرزهای زیادی هنگام بافت نیز پس می دهد.
از این نوع نخ برای بافت فرش های نفیس و بالای 55رجشمار استفاده می شود و از ظرافت، لطافت و استحکام بالایی برخوردار است همچنین فرش های بافته شده از جنس چله ابریشم و نخ ابریشم از کیفیت و ارزش بالایی دارد و به قیمت های هنگفتی فروخته می شود. این نوع نخ مختص قالی و یا تابلو فرش های ریز بافت است و جالب است بدانید بیشتر قالی های ابریشمی نیز در شهر قم بافته می شود.
این نوع چله کشی قالی دقیقا همان نوعی است که قرار است در ادامه آموزش داده شود پس توضیحات را در ادامه خواهیم داد و فقط در این قسمت به محاسن چله کشی قالی ترکی بسنده می کنیم.
بافنده تسلط بیشتری به بافت دارد.
چله کشی فرش منظم و دقیق است و این کار بافت را برای بافنده آسان و راحت می کند.
قسمت بافته شده با شل کردن پیچ مهره ها در بالای دار که برای این منظور کار گذاشته شده اند به راحتی به طرف پایین هدایت و به پشت دار منتقل می شود.
چله کشی قالی فارسی را هم می توان بر رو بعضی دارهای ترکی بافت (گردان) انجام داد در چله کشی قالی فارسی دو نفر می توانند با هم در چله کشی قالی همکاری کنند محاسبات بر اساس تعداد خانه ها در عرض نقشه انجام و در نهایت تعداد دقیق تارها مشخص می شود بعد از تمام شدن چله کشی فرش تارهای چله به تعداد 20 تایی با ماژیک علامت زده می شوند، چله کشی فرش دستباف با محکم کردن نخ چله در سمت راست دار شروع می شود گلوله ی نخ به وسیله ی دو نفر با حفظ کشش یکسان و مناسب در بالا و پایین دار به حالت ضربدر تا آخر ادامه پیدا می کند.
دقت داشته باشید که کشش چله در فارسی بافت کمتر از نوع ترکی می باشد. بعد از چله کشی فرش تسمه مهار در جای خود در بالای ضربدری قرار گرفته به طرف پایین و زیر دار هدایت شده در جای خود محکم می شود بعد از این مرحله نخی را که به یکی از ستون های دار محکم شده است با کمک قلاب تارها زیر را یک در میان به جلو می آورند و نخ چند لا که قبلا آماده شده از میان آن عبور داده می شود بعد از تمام شدن چوب هاف در جای خود قرار می گیرد. وجود هاف باعث ایجاد ضربدری در تارها می شود.
در این نوع چله کشی می توان بدون استفاده از قلاب هم گره زد. برای بافت فرش با ابعاد بزرگتر نیاز به دارهای بزرگتری است ضمن اینکه بر خلاف دارهای ترکی چه های اضافی متناسب با طول قالی در روی سر دار جمع می شوند (گره می خورند) تا بعدا مورد استفاده قرار گیرند برای چله کشی این نوع دارها، تارها را روی زمین آماده و سپس به روی دار منتقل می کنند که به آن چله دوانی می گویند..
در این روش چله کشی را فارسی انجام می دهند فقط جای میله ی اول و میله ی سوم را به لوله های فلزی در جهت عرض چله ها انتقال می دهند و آن را روی میله ها پهن کرده از روی دار عبور می دهند و لوله ها را پشت دار با سیم مفتول به هم وصل کرده با فاصله ی کمی از زیر دار محکم می کنند سپس با تنظیم فاصله ی چله ها در عرض دار، دستگاه را با پیچ سفت می کنند سپس کنترل شمارش چله ها بر اساس نقشه انجام می گیرد مرحله بعد نسبت به بستن کجی اقدام می نمایند.
در این روش به دلیل وجود کوجی می توان از کج شدن احتمالی قالی جلوگیری کرد..
قبل از اینکه بخواهید شروع به چله کشی تابلو فرش کنید ابتدا باید ابزار و وسایل مورد نظر را تهیه کنید. ابزار و وسایل چله کشی تابلو فرش عبارت است از:
خب در این قسمت می رسیم به بخش عملی چله کشی و از ابتدا تا انتها نحوه ی چله کشی ترکی را قدم به قدم با هم دنبال می کنیم.
نکته ی مهم : قبل شروع به چله کشی دار قالی را باید قبلا سیه بندی کرده باشید.
برای چله کشی دار قالی شما نیاز به نخ چله دارید که باید آن را تهیه کنید. چله ی مصرفی شما نسبت به اندازه ی دار قالی متغییر است ولی در دار قالی های آموزشی یک کلاف چله جوابگوی کار ما می باشد.
برای چله کشی حتما باید کلاف چله رو بصورت توپ و یا گلوله در بیاورید.
قبل ازاینکه بخواهید چله کشی رو شروع کنید حتما پیچ های سر دار قالی را تنظیم کنید از این پیچ ها برای سفت و شل کردن چله ها و همچنین پایین کشی بکار می رود اندازه ی پیچ ها رو به اندازه ی 4سانت تنظیم کنید.
بعد از اینکه که دارقالی را سیه بندی و آماده ی چله کشی کردیم در ابتدای کار از همان نخ چله دو نخ چله به موازات هم به ستون کناری دارقالی وصل می کنیم:
بعد از اینکار نخ چله را به ابتدای واحد هفت سانتی اول که علامت زدیم وصل می کنیم .
مرحله ی بعد چله رو یکبار از زیر نخ پایین رد می کنیم و از بالای دار به پشت می اندازیم و یکبار هم از زیر نخ بالای نخ چله رو رد کردن از بالای دار به پشت می اندازیم دقیقا تا اخر کار همین کار انجام می دهیم یبار از زیر نخ اولی یعنی پایینی یکبار هم از زیر نخ دومی یعنی نخ بالایی رد می کنیم هر دو تار از چله یک گره را تشکیل می دهند یعنی وقتی یبار این اعمال زیر و رو را انجام میدهم در واقع یک گره را چله کشی کرده ایم.
فقط دقت داشته باشید وقتی که چله کشی می کنید همه ی تارهای چله را به یک اندازه بکشید در واقع یعنی یکی رو سفت و یکی دیگر رو شل چله کشی نکنید.
همین کار را تا وقتی که یک واحد هفت سانتی تموم شه چله کشی رو ادامه میدیم وقتی میخواهیم وارد واحد 7سانت دومی شویم چله کشی را نگه می داریم و شروع میکنیم به شمردن چله ها باید داخل هر واحد هفت سانت باید 45 گره باشد اگر کمتر بود چله کشی رو ادامه میدیم تا به 45 گره برسیم اگر هم چله کشی را انجام دادید دیدید بیشتر از 45 گره شد 45 گره رو در داخل هفت سانت جای میدهید و اضافی رو به واحد هفت سانتی بعدی انتقال می دهید.
همین کار را تا انتها ادامه میدیم تا چله کشی به اتمام برسد هر واحد هفت سانتی که چله کشی میکنید بعد از تموم شدن باید چله کشی متوقف کنید و شروع کنید به شمردن چله ها که بیشتر یا کمتر از 45 گره نباشد. در ضمن همچنین باید دقت کند که چله روی میله ی بالایی دار بروی هم نرفته باشند و همگی کنار هم باشند.
بعد از اینکه چله کشی به اتمام می رسد نوبت به قرار دادن چوب های هاف و تسمه می رسد.
برای اینکار ابتدا تسمه را می خواهیم در جای خود قرار دهیم و سپس چوب هاف رو که دوتاشم به یک روش انجام می شود برای اینکار سیخ پودکشی را بر می داریم و از روی نخ پایینی که از بین چله رد شده سیخ را رد میکنیم و بعد از رد کردن سیخ آن را می چرخانیم و تسمه را وارد می کنیم.
بعد از جا زدن تسمه نوبت به هاف می رسد که روش کار دقیقا مثل جا زدن تسمه می باشد با این تفاوت که هاف را از روی نخ بالایی و از لابه لای چله ها عبور می دهیم و بعد از عبور دادن دیگر نیازی نیست که آن را با دفه بکوبیم بعد از عبور دادن از لای چله به همون شکل میماند و دیگر پایین نمی آوریم.
بعد از اینکار نوبت به کرباس می رسد.
کرباس در واقع باعث می شود که پایین کارمون صاف و یکدست شود و از کجی دهنه ی کار جلوگیری می کند.
برای اینکار نخ پایینی را باز می کنیم و از لای چله ها به بیرون می کشیم. (اون نخی که درآوردین و نگه دارین بعد کار داریم باهاش(
نخ بالایی را نیز باز می کنیم ولی از لای چله در نمیاریم سمت راست نخ را که باز کردیم میاریم پایین و دوباره وصل می کنیم به کناره ی دار دقیقا موازی با تسمه پایینی بعد از آن از سمت چپ نخ را می کشیم و آروم آروم با دفه می زنیم تا نخ بروی تسمه بشیند بعد از آن سمت راست نخ را که می کشیدیم را هم به کناره های دار وصل می کنیم .
اگر دقت کنید خط سفید وسط دار با اینکار از بین میره حالا برای اینکه دوباره اون خط سفید و ضربدر رو داشته باشیم باید از سمت چپ دار یکی در میون چله ها رو با قلاب بگیریم ونخی رو که مرحله ی قبل از داخل چله کشیدیم بیرون و گفتیم لازم میشه اینجا ازش استفاده می کنیم و یکی در میون از لای چله ها عبور می دهیم. تا انتهای کار بعد دوباره مثل نخ بعدی به کناره ها وصل می کنیم و با دفه می کوبیم تا بروی تسمه قرار گیرد.
به پایان مرحله ی چله کشی رسیدیم و الان دار قالی ما آماده ی بافت هستش و میتونیم بافت رو شروع کنیم.
قبل از شروع چله کشی پیچ های تنظیم دوسر دار را تنظیم کنید.
وقتی نخ های چله را در زیر دار سفت می کنید دقت کنید که همه ی تارها را به یک اندازه سفت کنید بصورتی که اولا نه خیلی سفت و نه خیلی شل باشد دوما همه ی تار ها را به یک اندازه بکشید یک تار سفت و یک تار شل نباشد.
وقتی میخواهید طرح بزرگی را برای بافت انتخاب کنید چله کشی آن را به یک شخص خبره بدهید تا برایتان چله کشی کند.
وقتی چوب هاف و تسمه را وارد چله می کنید دقت کنید به چله ها آسیبی نرسد در حد امکان چوب هاف و تسمه را با چسب شیشه ای پهن بپوشانید تا آسیبی به چله نرساند.
“تمامی محتوا مندرج در سایت متعلق به رسانه ریتم آهنگ می باشد و هرگونه کپی برداری با ذکر منبع بلامانع است.”
"ریتم آهنگ" به عنوان اولین مرکز تخصصی رسانه موسیقی از سال 1397 فعالیت خود را آغاز کرده است. این مجموعه عنوان «جامع ترین رسانه موسیقی» را به خود اختصاص داده و با همکاری تیم متخصص خود در جهت تکمیل جامع ترین آرشیو موسیقی تلاش روز افزون دارد. "ریتم آهنگ" با: اپلیکیشن، وب سایت، کانال تلگرام و پیج اینستاگرام خود همواره توانسته خدمات ارزنده ای را به مخاطبان خود ارائه دهد. اخبار "ریتم آهنگ" از منابع موثق موسیقی بوده و گزارش های تصویری از تمامی کنسرت های موسیقی توسط تیم انحصاری عکاسی "ریتم آهنگ" گرفته شده و در اختیار مخاطبان عام و خاص موسیقی قرار می گیرد. افزون بر این، اطلاعات جامعی در مورد تحصیل و فراگیری موسیقی برای علاقمندان فراهم شده است. "ریتم آهنگ" تصمیم دارد تا در عرصه موسیقی به تمامی مخاطبان اعم از خاص و عام خدمات خود را ارائه کند و برای این مهم سعی کرده تمام سلایق و روحیات افراد را در نظر گرفته و علاوه بر آن خدمات کاربردی و علمی در اختیار تمامی مخاطبان و علاقمندان در تمامی سطوح موسیقی از مبتدی تا حرفه ای قرار داده است.
Copyright © 2018 .تمامی حقوق این سایت متعلق به ریتم آهنگ می باشد
