• صفحه نخست
• آموزش، تحلیل و نقد عکاسی مستند ایران و جهان: معرفی کتاب عکاسی مستند

این کتاب معطوف به عکاسی مُستند است و در آن تلاش می‌شود تصویری روشن از واقعیات عکاسی مستند در مقوله فراگیری، نقد و تحلیل ارائه گردد. برگزاری کارگاه‌های عکاسی مستند و ارتباط مستقیم با عکاسان، نگارنده را به این مسئله رهنمون نمود که پراکندگی محتویات آموزشی، سدِ محکم در راه تبدیل محتوا به معنا است.

«عکاسی مستند» در تلاش برای ارائه روش می باشد، روندی که نقطه آغاز تا پایان مرحله عکاسی را به شکل جریان بهم پیوسته ترسیم می‌نماید و این امکان را در اختیار خواننده قرار می‌دهد مقولات ذهن را در روند آن مورد ارزیابی مجدد قرار داده و ضمن این مشارکت از «کجا بودگی» نقاط ضعف و قوت اطمینان حاصل نماید. بسیاری از هنرجویان و دانشجویان در مواجه با عکاسان موفق از آنان وقت ملاقات می‌گیرند تا راجع به آثار خود نظر آنان را جویا شوند اما سئوال اینجاست:

در فقدان یک روند کلی، چطور از کجا بودگی ضعف یا قوت می‌توان اطمینان حاصل کرد؟ در فقدان یک روند کلی، ضعف یا قوت شناخته می‌شود اما رفع یا ترفیع آن لاینحل باقی می‌ماند.

بعنوان مثال، فرد در گفتگو با عکاس حرفه‌ای نسبت به ضعف ترکیب بندی به شناخت می‌رسد اما رفع آن تا وقتیکه نتواند نسبت به جایگاه ترکیب‌بندی در روند کلی عکاسی مستند آگاه شود به تأخیر می‌افتد، چون قبل از تصحیح مقوله ترکیب‌بندی، باید «جای نگاه» عکاس در روند کلی عکاسی مستند لحاظ شود تا بدین وسیله او توسط مابقی مقولات مرتبط که در روند کلی جای مخصوص بخود دارند دست به اصلاح ضعف خویش بزند؛ چنانچه برای رفع ضعفِ ترکیب‌بندی باید به یک سلسله عوامل متصل که ترکیب‌بندی را شکل داده اند از قبیل موضوع عکاسی، انتخاب لنزها، نحوه خوانش تصویری محیط که موضوع در آن قرار دارد، شناخت گونه عکاسی مستند و الفبای تصویری توجه شود که استفاده صحیح از همه این موارد منوط به جهان بینی و تجربه عکاس می باشد.

در حقیقت این کتاب، راهنمای کوچک برای رفتن به دانشگاه واقعی «عکاسی مستند در جهان» است تا خواننده از طریق رفت و آمد میان دانشگاه واقعی و این کتاب راهنما، خود را بارور نماید.

این کتاب معطوف به عکاسی مستند می‌باشد و در آن تلاش می‌شود تصویری روشن از واقعیات عکاسی مستند در مقوله فراگیری، نقد و تحلیل ارائه شود. برگزاری کارگاه‌های عکاسی مستند و ارتباط مستقیم با عکاسان، نگارنده را به این مسئله رهنمون نمود که پراکندگی محتویات آموزشی، سد محکم در راه تبدیل محتوا به معناست. مطالب پراکنده به خاطر نداشتن فصل مشترک، ذهن را به «فرهنگ لغت» تبدیل می‌کند که علیرغم برخورداری کلمات از فقدان معنا رنج می‌برد و در راه بیان خاستگاه فکر دچار اشکال می‌گردد. تعریف عکاسی مستند، مجموعه عکس یا سری عکس، یافتن سبک و استایل شخصی، استثناها در عکاسی مستند، پرتره محیطی مستند، نوشتن پروپوزال، بیانیه هنرمند، تئوری واقعه-واقعیت، نقد و تحلیل عکاسی مستند و ژورنالیستی در ایران، تفاوت ورک‌شاپ و مسترکلاس، عکاسی مستند مردم‌نگاری، قوم‌نگاری و ایران‌شناسی از جملهٔ مباحثی است که در این کتاب مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. علی‌اکبر شیرژیان متولد ۱۳۶۰ در تهران است که به عکاسی مستند و خبری می‌پردازد. وی در سال ۲۰۰۹ به عنوان یکی از دوازده عکاس منتخب زیر ۳۰ سال جهان برای شرکت در ورک‌شاپ بنیاد ورلد‌پرس فتو در آمستردام انتخاب شده بود.

در بخشی از کتاب در تعریف عکاسی مستند می‌خوانیم: «عکاسی مستند ثبت مردم در محیط طبیعی آنان توسط دوربین عکاسی است. براساس تاریخ عکاسی مستند اجتماعی، این رشته گونه انتقادی از عکاسی است که روی زندگی فردی و اجتماعی مردم متمرکز می‌باشد و هدف آن بالابردن آگاهی فکری آنان نسبت به خود و محیط‌شان است. در حقیقت عکاسی مستند اجتماعی، مردم و اثرات آنان روی همدیگر و ارتباط آنان با واقعیت را بررسی می‌کند بنابراین نمی‌توان فقط به ظاهر آن بسنده کرد و هر عکس که در آن انسان یا صحنه واقعی دیده می‌شود را مستند برشمرد، یا اینکه به اشتباه عکس از جنگل سبز را بیرون از حیطه عکاسی مُستند و عکاسی طبیعت قلمداد کرد. این شیوه ارزیابی توأم با خطا است چون به ظاهر امر بسنده می‌کند. بعنوان مثال عکاس مستند می‌تواند موضوع کار خود را تاثیرات مُخرب انسان بر محیط زیست انتخاب کند و از این طریق جنگل را موضوع کار خود قرار بدهد و در عکس او هیچ فرد انسان دیده نشود. پس اگر بیننده بمحض دیدن درخت در عکس، آن را عکاسی طبیعت شناسایی کند در حقیقت عکاسی مستند را محدود و کلیشه‌ای درک خواهد نمود و از تعریف دقیق عکاسی مستند اجتماعی که به رابطه «انسان با انسان» یا «انسان با خودش» یا «انسان با محیط» می‌پردازد عاجز خواهد ماند.»

“تمامی محتوا مندرج در سایت متعلق به رسانه ریتم آهنگ می باشد و هرگونه کپی برداری با ذکر منبع بلامانع است.”