چگونه داستان بنویسیم؟ : معرفی کتاب هنر داستان نویسی

درباره کتاب هنر داستان‌ نویسی

هنر داستان نویسی اثری از ابراهیم یونسی است که در انتشارات نگاه منتشر شده است. این کتاب بر اساس اصول داستان نویسی و تئوری‌های غربی نوشته شده است و با دانسته‌های شخصی خود نویسنده هم ترکیب شده است. علاوه بر این با آوردن مثال‌های بسیار از آثار ادبی داخلی و خارجی به غنای کتاب افزوده است. 

این کتاب نه فصل دارد. در فصل اول با کلیات داستان کوتاه، طرح داستان و نکات دستوری، زمینه، محیط و شخصیت پردازی‌ها آشنا می‌شویم. علاوه بر این بخشی هم دارد که در آن از نکاتی گفته است که در حین نوشتن داستان باید از آن پرهیز کرد. در فصل دوم از چگونگی بنای طرح و وحدت عناصر مختلف می‌خوانیم و در فصل سوم با قالب‌های داستان نویسی و نحوه های روایت آشنا می‌شویم. 

فصل چهارم به تشکیل تنه و حوادث داستان، نحوه چیدن حوادث، استفاده از عناصر عشق و نفرت و هیجان و کشمکش پرداخته است. فصل پنجم به توصیفات اختصاص دارد و در فصل شش با گفتگو آشنا می‌شویم. 

فصل هفت از محیط و صحنه داستان صحبت می‌کند. فصل هستم درباره ایجاد بحران در داستان می‌گوید و فصل نهم درباره نفطه اوج داستان و پایان بندی صحبت کرده است. در انتهای کتاب نیز فهرستی از داستان‌های برگزیده آمده است که می‌توان آن‌ها را به عنوان نمونه مطالعه کرد و مطالب بیان شده را در آن‌ها مشاهده کرد. 

کتاب هنر داستان‌ نویسی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم 

کتاب هنر داستان نویسی کتابی عالی برای تمام کسانی است که قصد دارند روش‌های داستان نویسی را به صورت اصولی یاد بگیرند.

درباره ابراهیم یونسی

ابراهیم یونسی (۱۲ خرداد ۱۳۰۵ در بانه کردستان به دنیا آمد. او نخستین فرماندار کردستان بود. برای تحصیل به فرانسه رفت و بعد از اتمام تحصیلاتش به ایران برگشت و به ارتش پیوست. در ارتش یک پایش را از دست داد. بعد از انقلاب به اعدام محکوم شده بود و سال‌ها در زندان بود. اما در نهایت به دلیل اینکه پایش را از دست داده بود در حکمش تخفیف گرفت.

او در طول مدتی که در زندان بود کتاب هنر داستان نویسی را به رشته تحریر درآورد و بیش از هشتاد کتاب را از زبان انگلیسی و یک کتاب از زبان فرانسوی به فارسی ترجمه کرد. ابراهیم یونسی در پایان عمرش به آلزایمر مبتلا شد و در نهایت ۱۹ بهمن ۱۳۹۰ در تهران چشم از دنیا فروبست.  

بخشی از کتاب هنر داستان‌ نویسی

از چه باید پرهیز کرد؟

در انتخاب الفاظ و نگارش جملات نیز باید از کهنگی و پوسیدگی پرهیز کرد. به کار بردن جملات قالبی و به اصطلاح «کلیشه گونه» یعنی جملاتی که بارها به کار رفته و طراوت و تازگی خود را از دست داده‌اند علاوه بر این‌که به سبب کثرت استعمال از زیبایی اثر می‌کاهند خود نشان تنبلی و کندی نیروی خلق و ابداع نویسنده نیز هست. تقلید از دیگران یا بهتر گفته باشیم بهره‌برداری از حاصل فکر و نیروی ابداع دیگران هنر نیست. داستان‌نویسی به حسن تعبیر و نوآوری نیاز دارد. چسبیدن به شیوه‌های کهنه، عقب‌ماندگی است و نویسنده‌ای که باید در زمان خویش زیست کند و مصالح کارش را مردمی تشکیل می‌دهند که مدام در تغییر و تحول‌اند باید از این عقب‌ماندگی به دور باشد. نویسنده همان‌طورکه مناسب نمی‌داند و نمی‌خواهد خود سرداری زمان ناصرالدین‌شاه را بپوشد و کلاه تخم‌مرغی بر سر نهد، و هم‌چنان‌که مایل نیست با همان سرداری و کلاه به ملاقات خوانندگان آثارش برود، جملات قالبی و کهنه پیشینیان را نیز نباید در کار خویش بیاورد و در پیش روی خواننده بنهد.

از توضیح واضحات باید پرهیز کرد. وقتی زمان داستان محدود است و مطالب را باید با یک مشت کلمه بیان کرد چیزهایی که عیانند محل موردی ندارد و بازی با کلمات کار درستی نیست. نویسنده طبعآ دوستدار سخن است و بدان مهر می‌ورزد. زیبایی و نیروی کلمه تأثیری سحرآمیز بر او دارد و ازاین‌رو دوست دارد توصیف‌های خویش را، به مناسبت لذتی که خود از زیبایی کلام می‌برد و به امید این‌که همین احساس خوش را نیز به خواننده القاء کند، چرب‌تر کند. داستان‌نویس باید متوجه این دامی که فرا راه خود دارد باشد و از آرایش بی‌جای سخن دوری جوید: این آرایه‌ها با احوال روزگار ما سازگار نیست. الفاظ و جملاتی که در پیشبُرد داستان نقشی ندارند، جایی هم نباید در داستان داشته باشند.

سخنان عامیانه و محاوره‌ای، و جز آنها، در جای خود یعنی مواقعی که جزو «گفت‌وگو» هستند و بر زبان کسانی جاری می‌شوند که متعلق بدیشانند، عناصر لازم کارند. اما این‌گونه سخنان را نباید در «نقل» وارد کرد. هنگامی که نوبت سخن به خود نویسنده می‌رسد مجاز نیست که مثلا بگوید «ماست خورشو گرفت و انداختش تو جوغ» چون این جمله اگر اصطلاح نباشد مخصوص مردم لایه معینی است و جای آنها تنها در گفت‌وگو است، و باید از دهان کسی درآید که نویسنده می‌خواهد بدان وسیله میزان کمی فرهنگ و نیز وابستگی طبقاتی او را به خواننده نشان دهد.