• صفحه نخست
• دست بافته های ایل افشار

دست بافته های ایل افشار

افراد ایل افشار در اصل از ترکمن هایی هستند که در ابتدا در ناحیه ی قفقاز و اطراف دریاچه ی ارومیه سکونت داشتند و سپس در دفعات متوالی به دستور شاهان صفوی و همچنین نادر شاه افشار به اطراف کرمان کوچانیده شده و در این مناطق ساکن شدند.

تیره هایی از این ایل به نام های جهان شاهی ، عمویی و بوکاکی امروزه در حوالی سیرجان ، بافق و شهر بابک و حوالی کوه لاله زار و در اطراف شهر کرمان و همچنین شهرستان نی ریز در استان فارس سکونت دارند.

فرش های افشاری بیشتر یک پوده و با پشم های مرغوب و در اندازه های ذرع و نیم و سجاده های پهن با رنگ های قرمز خفه ، آبی تیره ی مایل به سیاه ، قهوه ای ، ارغوانی و عاجی که بیشتر منشا گیاهی دارند بافته می شوند. تار و پود فرش های آنها تمامی از پشم است.

 امروزه آنها با قبول برخی از عادت های بافندگی شهری ، گاهی نیز قالیچه هایی دو پوده با تار و پود پنبه ای می بافند. گره فرش های آنان بسته به محل بافت و عادت بافنده از نوع فارسی و ترکی است. بنابر سنت های کلی عشایری ، بافندگان این ایل گاهی نیز به بافت گلیم و خورجین و رو اسبی و غیره می پردازند.

نقش فرش های این ایل تا حدودی تحت تاثیر طرح های قفقازی است. فرش های آنان اغلب در سبک های هندسی از دار پایین کشیده می شود. از طرح های متداول در بین آنها طرح بته ای ، مشبک لوزی ، گلدانی ، گلدار سرتاسری و پنج ترنجی ، طرحی مرغی و گل فرنگ را می توان نام برد.

افراد ایل افشار در اصل از ترکمن هایی هستند که در ابتدا در ناحیه ی قفقاز و اطراف دریاچه ی ارومیه سکونت داشتند و سپس در دفعات متوالی به دستور شاهان صفوی و همچنین نادر شاه افشار به اطراف کرمان کوچانیده شده و در این مناطق ساکن شدند.

تیره هایی از این ایل به نام های جهان شاهی ، عمویی و بوکاکی امروزه در حوالی سیرجان ، بافق و شهر بابک و حوالی کوه لاله زار و در اطراف شهر کرمان و همچنین شهرستان نی ریز در استان فارس سکونت دارند.

فرش های افشاری بیشتر یک پوده و با پشم های مرغوب و در اندازه های ذرع و نیم و سجاده های پهن با رنگ های قرمز خفه ، آبی تیره ی مایل به سیاه ، قهوه ای ، ارغوانی و عاجی که بیشتر منشا گیاهی دارند بافته می شوند.

تار و پود فرش های آنها تمامی از پشم است. امروزه آنها با قبول برخی از عادت های بافندگی شهری ، گاهی نیز قالیچه هایی دو پوده با تار و پود پنبه ای می بافند. گره فرش های آنان بسته به محل بافت و عادت بافنده از نوع فارسی و ترکی است. بنابر سنت های کلی عشایری ، بافندگان این ایل گاهی نیز به بافت گلیم و خورجین و رو اسبی و غیره می پردازند

.
نقش فرش های این ایل تا حدودی تحت تاثیر طرح های قفقازی است. فرش های آنان اغلب در سبک های هندسی از دار پایین کشیده می شود. از طرح های متداول در بین آنها طرح بته ای ، مشبک لوزی ، گلدانی ، گلدار سرتاسری و پنج ترنجی ، طرحی مرغیوگل فرنگ را می توان نام برد.

فرش افشار یکی از پرآوازه‌ترین فرش‌ های عشایری ایران است که خواهان زیادی در داخل و خارج از کشور داشته است. 

برای آشنایی بیشتر به ایلات مختلف استان کرمان بخصوص ایل افشار و به ویژگی‌های طراحی و بافت فرش افشار خواهیم پرداخت.

بطور کلی مهمترین ایلات استان کرمان عبارتند از ایل افشار، پیچاقچی، جبال بارزی، مهنی، لرها و عرب‌ها.اهمیت و شهرت قالیچه های افشار در استان کرمان که از شهرت بسیاری در داخل و خارج از کشور برخوردار هستند و از طرفی بیشترین قالیچه‌های عشایری بافته شده در استان کرمان تحت نام افشار معرفی می‌شوند.

مهمترین مراکز بافت قالیچه های افشار

شهرهای بابک، سیرجان، بافت، رابر و نواحی غرب جیرفت مهمترین مراکز بافت قالیچه‌های مشهور به افشار هستند. آن دسته از عشایر ایل افشار که هنوز دارای زندگی کوچ‌نشینی هستند و در دشت‌های بین سیرجان و بافت زندگی می‌‌کنند بخش دیگری از تولیدات عشایری استان کرمان را به خود اختصاص می‌دهند که با نام قالیچه‌ های افشار به بازار سیرجان عرضه می‌شوند.

ویژگی‌های ظاهری فرش‌های افشار

در طبقه‌بندی طرح های مورد استفاده بافندگان افشار می توان به ۱۱ طرح به جهت کثرت تولید در زمره مهمترین طرحهای آنها اشاره کرد. این ۱۱ طرح در بازار سیرجان که مرکز عمده عرضه و فروش فرش‌های عشایری استان کرمان است به این نام ها شناخته می شوند:

 گل حشمت، طرح ابری، دو گل پاریزی، طرح سه کله، منبری، موسی‌ خانی، جنگلی، شول یا بندی، مرغی، تصویری.

از لحاظ رنگ‌آمیزی کاهش تنوع از مهمترین خصوصیات رنگ‌های مورد استفاده در قالیچه‌های عشایری استان کرمان است. البته همین ویژگی در قالیچه‌های قدیمی آن بویژه با رنگ‌های پخته‌تر باعث شهرت آنها شده است.

کاربرد رنگ‌های لاکی، قهوه‌ای، کرم، مشکی و سرمه‌ای در انواع مختلف ویژگی خاص این گروه از فرش‌ افشار است.

پشم مهمترین ماده اولیه به عنوان پرز فرش است. 

نخ پنبه نیز به عنوان ماده اولیه برای تار و پود قالیچه‌ها ویژگی فرش‌های 

امروزی عشایر کرمان است. ابعاد فرش‌های عشایری کرمان از تنوع زیاد

ی برخوردار نیستند و عموما در ۳ سایز پشتی، ذرع و نیم و دو ذرع است

در سال‌های گذشته تولید ابعاد بزرگتر ماند ۲×۳ متر مربع توسط برخی بافندگان در روستاهای حومه سیرجان رواج یافته است.

ویژگی‌های فنی بافته های ایل افشار

–رجشمار بیشتر قالیچه‌های اصیل افشار بین ۱۵ تا ۲۵ رج متغییر است.

– گره ترکی تنها گره مورد استفاده آنان است.

برخلاف عشایر افشار بافندگان دیگری که از طوایف دیگر افشار هستند 

در قالیچه های خود از گره فارسی استفاده می‌کنند. در حال حاضر برخی 

از قالیچه‌هایی که به نام فرش افشار درروستاهای حومه سیرجان بافته 

می‌شوند دارای گره فارسی هستند.

–کلیه فرش‌های عشایری استان کرمان اعم از افشار و سایر عشایر همواره هنگام بافت شیرازه را می‌بافند.

– پرداخت فرش در میان کلیه عشایر استان کرمان هنگام بافت انجام می‌شود.

– استفاده از دارهای زمینی یکی از مهمترین ویژگی‌های فرش‌های عشایری استان کرمان است.

– چله‌کشی معمولا بر روی دار و به سبک ترکی انجام می‌گیرد.

– فرش‌های عشایری این استان سابقا به صورت تک پود بوده‌اند که هم

 اکنون به صورت دو پود نازک و ضخیم بافته می‌شوند. پود قرمز از

 دیگر ویژگی‌های قالیچه‌های اصیل افشار است.

– گلیم‌بافی افشار عموما به سبک فارسی با استفاده از پود ضخیم است.

“تمامی محتوا مندرج در سایت متعلق به رسانه ریتم آهنگ می باشد و هرگونه کپی برداری با ذکر منبع بلامانع است.”