به گزارش اتحادیه قالیبافان تبریزقديمي ترين فرش موزه متعلق به قرن دهم هجري، با طرح لچك ترنج در كاشان است.
ريزبافتترين فرش موزه متعلق به كارگاه "عمو اوغلي" است كه در زمان دربار پهلوي فعاليت داشته است. تعداد زيادي از فرشهاي بافته شده در كارگاههاي "عمو اوغلي" در حال حاضر در كاخهاي سعدآباد و نياوران موجود است. ريزبافتترين فرش موزه با ۱۲۰ رج و طرح افشان در نمايشگاه دائمي موزه در معرض نمايش است.
فرشها و گليمهاي متعلق به مناطق پنجگانه كردستان كه شامل شهرهاي سنندج، بيجار، كاكابر و سنقر ميشود به خاطر بافتههاي زيبا و مرغوب، بافتهاي سنگين و قاليهاي دوپوده و پشمي بسيار جذاب و ديدني است. از فرشهاي متعلق به اين منطقه در موزه فرش تعداد زيادي وجود دارد كه از مهمترين آنها ميتوان به طرح " ترنجدار توسباغه" اشاره كرد كه در اواخر سده سيزدهم هجري در سنه بافته شده است.
نقش "هراتي" يا "ماهي درهم" نيز يكي ديگر از قاليهاي منحصر به فرد موزه فرش است. اين قالي تنها قالي موجود در موزه فرش است كه طرحي واقعگرايانه از ماهي را به بيننده نشان ميدهد. نقش ماهيها در قاليهاي "هراتي" معمولا به شكل برگ كنگر، كوچك و خميده است. اين نقش كه ريشه در فرهنگ ايرانيان و باورهاي آنها دارد، مربوط به دوران مهرپرستي ايرانيان است. آن زمان، پيش از آنكه زرتشت پيامبر ايرانيان شود اين باور در ميان مهرپرستان وجود داشت كه زرتشت نشسته بر نيلوفر و توسط چهار ماهي به سطح آب هدايت ميشود.
از اين روست كه نقش ماهي در طرحهاي هنرمندان قاليباف اين دوره بسيار ديده ميشود.
وجود فرشها و قاليچههاي مصور از ديگر جذابيتهاي نمايشگاه دائمي موزه فرش تهران است كه بخشهايي از ادبيات، اسطورهها، مذهب، و فرهنگ و هنر غني و ماندگار ايراني را در قالب تار و پود فرشها به تصوير ميكشد. اين قاليها و گليمها جايگاه ويژهاي به لحاظ قدمت، زيبايي و مهارت قاليبافان دارند که اين زيبايي را از پيشينه فرهنگي، تاريخي و ادبي مردمان ايران وام گرفتهاند.
گليم "طرح محرابي تصويري حضرت عيسي (ع) با حواريون" بافت كردستان يكي از نمونههاي بينظير موزه فرش تهران است كه در زمينه اصلي و طلايي رنگ آن حضرت مسيح(ع) را با سه تن از حواريون و نقوش تزئيني ديگر ميتوان ديد.
به گفته نسترن نيكنژاد، موزهدار و مسئول اموال فرهنگي موزه، علاوه بر شاهكارها و فرشهاي منحصر به فردي چون قاليچه ميرزاكوچكخان جنگلي فرش پازيريك و فرش منطقهآلبروج ميتوان به بزرگترين فرش موجود در موزه که متعلق به نود سال پيش است، اشاره كرد كه بافت شهر مشهد است.
اين فرش با اندازه ۷۳/۱۳ در ۳۸/۹ متر بزرگترين فرش موزه با طرح لچكترنج محسوب ميشود و كتيبهاي با عنوان "مشهد رهامي" دارد.
كوچكترين فرش موزه نيز با تصويري از نورعليشاه متعلق به هشتاد سال پيش، در اندازه ۱۷ در ۵۰/۱۷ سانتيمتر است كه به دست قاليبافان ماهر كاشاني بافته شده.
موزه فرش تهران در طول ساليان فعاليت خود از سال ۱۳۵۶، فعاليتهاي متعددي را براي حفظ و ارائه شاهكارهاي دستباف ايراني به علاقهمندان در سراسر جهان کرده است. اين مركز با ارائه صدها كتاب درباره فرشهاي ايراني و قاليهاي مشرق زمين در كتابخانه تخصصي خود، شرايط مساعدي براي پژوهش هنرمندان و پژوهشگران در حوزه هنر و صنعت فرش فراهم آورده است.
اين موزه، همچنين، به همت مسئولان و دستاندركاران خود در طول سيسال فعاليتش نمايشگاههاي متعددي در تالارهاي خود برگزار كرده است كه از مهمترين آنها ميتوان به نمايشگاه سجادهها و قاليهاي طرح محراب سده دهم تا چهاردهم، نمايشگاه قاليهاي گل برجسته از قرن هشتم تا دوره معاصر نمايشگاه فرشهاي باغي، نمايشگاه طرح قالي و نمايشگاه تأثير بناي قدسي روي فرش اشاره كرد.
نمايشگاه تأثير بناي قدسي روي فرش؛ تازهترين نمايشگاهي است كه در حال حاضر، در تالار فوقاني موزه فرش در حال برگزاري است.
فرشهاي اين نمايشگاه از مجموع فرشهاي موجود از گنجينه فرش موزه و با موضوع تأثير معماري و بنا بر طراحي فرش انتخاب شدهاند. اكثر فرشهاي انتخاب شده براي نمايش در اين نمايشگاه متعلق به دوره قاجار و برخي از آنها مربوط به دوره صفويه است كه در آنها تصوير بنايي خاص، تزئينات گچبريها و كاشيكاريهاي ساختمانها به عنوان طرح و نقش اصلي فرشها ديده ميشود.
“تمامی محتوا مندرج در سایت متعلق به رسانه ریتم آهنگ می باشد و هرگونه کپی برداری با ذکر منبع بلامانع است.”