• صفحه نخست
• شش تمرین برای بهبود مهارت شنیداری در نوازندگی

• گوش موسیقی چیست؟

• شنیدن در یادگیری موسیقی چه تاثیری دارد؟

این مقاله به پاسخ این دو پرسش پرداخته و شش راه‌کار کاربردی برای تقویت گوش موسیقی و بهبود مهارت شنیداری در نوازندگی در اختیار شما عزیزان قرار داده ام.

نکته اولی که نیاز است شما عزیزان بدانید این است که تقویت گوش موسیقی، همان تمرینات بهبود مهارت‌ شنیداری و در نهایت آوازخوانی است و همه این ها نشان دهنده تاثیر شنیدن در یادگیری موسیقی است.

پروسه تمرینات بهبود مهارت شنیداری موجب تقویت حافظه موسیقیایی شما، درک درست از ریتم و فواصل و هارمونی و کوک، امکان بهره‌مندی بیشتر از موزیکالیته در نوازندگی یا خوانندگی، ارتقای قابلیت بداهه‌نوازی و ایجاد زیرساختی قوی برای حرفه آواز می‌شود.

البته، حتماً شما نیز شنیده‌اید که عده‌ای می‌گویند: موفقیت در سطح بالا درزمینهٔ ی موسیقی و بهبود مهارت شنیداری در موسیقی ممکن نبوده و امریست ذاتی! و معتقدند تقویت گوش موسیقی موضوعی انحرافی و اشتباه است و همه این تمرینات بهبود مهارت شنیداری، اشتباه می‌باشند و این توانایی منحصراً بستگی به توانایی ذاتی هر فرد دارد.

به‌هرحال، هنوز بحث در مورد ذاتی بودن این مهارت وجود دارد؛ اما اغلب معتقدند که همه‌ی انسان‌ها توانایی ذاتی و بالقوه، برای یادگیری موسیقی دارند؛ پس باید در جهت تقویت گوش موسیقیایی خود گام بردارند.

• • بهبود مهارت شنیداری در نوازندگی با چند تمرین: (چهار راهکار پیشرفته)
  • تأثیر شنیدن در یادگیری موسیقی: (چند تمرین ساده)
  • بهبود مهارت شنیداری در نوازندگی و اهمیت دانش تئوری:

تاثیر چند بعدی بودن موسیقی در تقویت گوش موسیقی:

موضوع اولی که در اینجا مطرح می‌کنیم این است که موسیقی یک پدیده‌ی چندبعدی است و استعداد موسیقایی در هر قسمتی از آن می‌تواند وجود داشته باشد که در اینجا به سه بعد اصلی آن اشاره می‌کنیم .

1. استعداد در شنیدن یا به‌ اصطلاح، مهارت‌های شنیداری، باعث فهم بهتر، از زیروبمی صداها، توانایی تصور موسیقی و شنیدن صدای نت‌ها در ذهن می شود. تا جایی که قبل از نواختن موسیقی، حتی در بداهه نوازی ریتم صحیح، تشخیص داده شود.
2. استعداد شناختی موسیقی، باعث خواندن روان نت‌ها، جابه‌جایی بهتر و سریع‌تر، در نواختن نت‌ها، فهمیدن ساختار موسیقی، به یاد سپردن نت‌ها، ترکیب بهتر، فهمیدن فرم‌های مختلف موسیقی و زمینه‌ی تاریخی و فرهنگی آن می‌شود.
3. استعداد یا مهارت‌های فنی، باعث مرتبط سازی بهتر نت‌ها در نواختن، کنترل بهتر، انتقال مفهوم و معنای اصلی قطعه، باکیفیت‌تر نواختن و تأثیرگذاری در حین اجرای قطعه می‌گردد. درنتیجه ارتباط بهتر با شنوندگان صورت می‌گیرد.

همان‌طور که می‌بینید همه این سه بعد موسیقی به فهم و درک نت‌های موسیقیایی و ملودی و هارمونی مربوط‌ اند بنابراین تقویت گوش موسیقی به هرکدام از این مهارت ها کمک می‌کند و درنهایت باعث بهبود مهارت شنیداری در موسیقی خواهد شد.

تقویت گوش موسیقی چگونه است؟

ناتوانی در تقویت گوش موسیقی یکی از علل دلسردی اکثر آهنگسازان است. یک گوش موسیقی پرورش‌یافته بخش مهمی از توانایی آهنگسازی یک فرد به شمار می‌رود. دلیلش هم این است که ما می‌توانیم با گوش دادن به آهنگ‌های سایر افراد، چیزهای زیادی بیاموزیم. اما اگر نتوانیم آن چیزی که درواقع یک آهنگ را می‌سازد تشخیص بدهیم، درواقع در این میان فرصت بزرگی را برای پیشرفت خودمان از دست می‌دهیم. اما این‌که گوش موسیقی دقیقاً چیست را در ادامه خواهم گفت:

برخورداری از یک گوش قوی به خیلی چیزها بستگی دارد. به‌طور عمده، تقویت گوش موسیقی قوی به معنی تمرینات بهبود مهارت شنیداری درزمینهٔ های زیر است:

1. شناسایی نت‌ها، توجه به زیروبمی اولیه
2. شناسایی آکوردها
3. شناسایی ریتم

توجه داشته باشید که یک گوش خوب لزوماً به توانایی شناسایی زیروبمی صداها نیاز ندارد، این مهارت خاص ” perfect pitch” نام دارد و مهارتی است که بعضی‌ها ( نه خیلی‌ها) با آن متولد می‌شوند و اگر شما این مهارت را ندارید، به‌عنوان یک ضعف موسیقی محسوب نمی‌شود. بسیاری از بزرگ‌ترین موزیسین‌های جهان از این مهارت برخوردار نبودند.

بهبود مهارت شنیداری در نوازندگی و اهمیت دانش تئوری:

اولین گام مهم در جهت بهبود گوش موسیقی، مطالعه درباره موسیقی وبه طور کل افزایش دانش تئوری موسیقی است. تلاش برای شنیدن نت ها وتشخیص ان ها از هم کار سختی است که پیش زمینه ان دانش تئوریک موسیقیست پس سعی کنید که به سمت مطالعه تئوری موسیقی عمومی بروید تا گوش موسیقی خود را تقویت کنید. حالا که راجع به اهمیت دانش تئوری صحبت کردم به بخش مهم تری که در تقویت گوش موسیقیایی حائز اهمیت است میپردازم یعنی دانش عملی و مهارت های شنیداری در نوازندگی.

یکی از تمرین های موثر برای بهبود مهارت شنیداری، ضبط خط به خط نوازندگی خود، و گوش کردن به آن است. اولین مزیت ضبط تمرین خودتان، این است که متوجه می‌شوید چیزی که فکر می‌کنید را نمی‌نوازید. با تکرار این تمرین گوش، مغز و دست شما هماهنگ شده و می‌توانید هر نتی را قبل از نواختن به درستی در ذهن خود تصور کنید.

یک تمرین بسیار خوب برای تقویت گوش شنیداری، این است که هنگام نوازدگدی، نت های خود را خط به خط ضبط کنید، و سپس گوش دهید.

تأثیر شنیدن در یادگیری موسیقی: (چند تمرین ساده)

در اینجا می‌خواهم 2 تمرین را معرفی کنم که حتی برای کسانی که نوازنده نیستند نیز مفید خواهد بود و درنهایت باعث تقویت گوش موسیقی آنها خواهد شد به‌این‌ترتیب که:

•  تمرین یک:

وقتی در تلفن همراه یا کامپیوتر و یا روی رادیوی ماشین یک موسیقی چنددقیقه‌ای را گوش می‌کنید، آن را خاموش‌کنید و سعی کنید ملودی (همراه با ریتم) آن قطعه را در ذهنتان مجسم کنید. با این روش به ساده‌ترین شکل ممکن و بدون تمرینات بهبود مهارت شنیداری سخت، به تقویت گوش موسیقی خودتان پرداخته‌اید!

•  تمرین دو:

سعی کنید به صداهای اطرافتان توجه بیشتری نشان دهید و هم‌زمان چند سؤال مهم را از خودتان بپرسید :

1. چه چیزی می‌شنوید؟ سعی کنید صداها را ازلحاظ بم و زیر بودن (همان راست‌کوک و چپ‌کوک در موسیقی ایرانی) ، صحبت انسان‌ها یا صدای حیوانات و یا دستگاه‌ها… تفکیک کنید.
2. ریتم صداهای اطرافتان چگونه است؟ تند یا کند؟
3. شدت صداها چگونه است؟ بلند یا آرام؟
4. منبع صوت کجاست؟ صدا را از دور می‌شنوید یا نزدیک؟ بالا یا پایین؟

پاسخ دادن به این سؤال‌ها و در کل توجه به تأثیر شنیدن در یادگیری موسیقی و صداهای اطرافمان باعث هوشیاری بیشتر ما و درنهایت بهبود مهارت‌های شنیداری در نوازندگی خواهد شد.

بهبود مهارت شنیداری در نوازندگی با چند تمرین: (چهار راهکار پیشرفته)

• تمرین سوم

از یک نوازنده بخواهید که برای شما بنوازد. بعد برای مثال، اگر در کلید اصلی C، درصورتی‌که نت می (E) نواخته شد ، سومین نت را بخوانید و اگر نت سی نواخته شد ، هفتمین نت را بخوانید و به همین صورت. اگر شما در خواندن نت‌های تونیک( نت‌های اصلی) دچار مشکل شدید، دوباره سعی کنید. در ابتدا انجام این کار به مقداری تمرین نیاز دارد ، اما سعی کنید که بدون نگاه کردن به صفحه کلید، اشاره درستی به نت‌های موردنظر داشته باشید.

• تمرین چهارم

سایت‌هایی در اینترنت هستند که در شناسایی فواصل (interval) موسیقی به شما کمک می‌کنند. شما باید قادر به تشخیص فواصل به‌عنوان بخش مهمی از تقویت گوش باشید. در موتور جستجو، عنوان «آموزش تقویت گوش موسیقی» یا “online ear training” تایپ کنید و بر روی برخی از لینک‌ها نمایش داده‌شده کلیک کنید.

• تمرین پنجم

دنبال برخی از نرم‌افزارهای تقویت گوش موسیقی بگردید. در موتور جستجو، عنوان “نرم‌افزار تقویت گوش موسیقی ” را برای پیدا کردن نمونه‌هایی در این خصوص تایپ کنید.

• تمرین ششم

هنگامی‌که به یک آکورد در یک آهنگ اشاره می‌شود، سعی کنید که به‌جای نام آکورد، به‌صورت شماره به آن‌ها اشاره‌کنید.برای مثال، اگر آهنگ در لای ماژور است احتمالاً متوجه می‌شوید که A، D و E7 رایج‌ترین آکوردها در این رابطه هستند. به این آکوردها تحت عنوان I (یک)، IV (چهار)و V7 (پنج- هفت) اشاره‌کنید .این کار به شما کمک می‌کند که آکوردها را در سایر کلیدها شناسایی کنید، چراکه شما تشخیص می‌دهید که ، به‌عنوان‌مثال، A، D و E7 همان C، F و G7 در کلید اصلی C هستند.

با انجام تمرینات ساده و همین‌طور توجه به راهکاری‌های پیشرفته‌ای که مطرح کردم به‌زودی متوجه خواهید شد که تقویت گوش موسیقی تا چه حد در عملکرد نوازندگی یا خوانندگی شما تأثیر گذاشته است و چگونه درک شمارا نسبت به کاری که انجام می‌دهید بالاتر می‌برد و درنهایت باعث بهبود مهارت شنیداری در نوازندگی خواهد شد.

همچنین شما شاهد خواهید بود که هم‌زمان با تقویت گوشتان، توانایی‌های شما برای کار کردن با صداهای موسیقی و ترکیبات رو به بهبودی می‌گذارد و ذهن خلاق و تخیلی شما درصورتی‌که قادر باشید که اسامی و برچسب‌ها را به ترکیبات موسیقی که در پیرامونتان می‌شوید، بکار ببرید، افزایش پیدا خواهد کرد. با تقویت گوش شنوایی خود، شما به خوبی میتوانید تفاوت کیفیت صدای بهترین ویولن با یک ویولن معمولی را به خوبی تشخیص دهید. من تضمین می­کنم با انجام تمرینات بهبود مهارت شنیداری توانایی‌های شما در آهنگسازی و آواز پیشرفت زیادی خواهد داشت و شاهد بهبود در مهارت نوازندگی­تان خواهید بود.

“تمامی محتوا مندرج در سایت متعلق به رسانه ریتم آهنگ می باشد و هرگونه کپی برداری با ذکر منبع بلامانع است.”