خانواده ویولن از سه عضو ویولن، ویولا و ویلنسل تشکیل شدهاست. ساز دیگری به اسم کنترباس نیز ظاهری مانند اعضای خانواده ویولن دارد. اما بیشتر موسیقیدانها این ساز را در دسته ویول طبقهبندی میکنند. ویولن کوچکترین ساز این خانواده است که بیشترین استفاده را در خانواده ویولنها دارد. ساز ویولن را در مقالههای قبلی تعریف کردهام در این مقاله قصد دارم تفاوت اعضای خانواده ویولن را به شما توضیح دهم.
در این مقاله خواهید خواند :
جالب است بدانید که شواهد نشان میدهد ساز ویولا قدیمیترین ساز این خانواده است. اما به دلیل سهولت در حمل و نقل و کارایی بسیار مشابه ویولن و ویولا، بسیاری از ویولنیستها ویولن را ترجیح میدهند. به همین دلیل ویولن اصلیترین ساز این خانواده شده است. بهتر است در ادامه اشارهای به مهم ترین ویژگیهای ویولا، بزرگ خاندان ویولنها داشته باشم. نام دیگر ساز ویولا، آلتو است
ویلنسل بسیار بزرگ است. روی شانه قرار دادن این ساز بزرگ امکانپذیر نیست. به همین علت پایین ساز یک میله فلزی قرار دارد که به وسیله آن ارتفاع ساز تنظیمشده و وزن ویلنسل توسط آن روی زمین قرار میگیرد. بمترین صدا در گروه ویولن مربوط به است و تکنوازی آن لذتی را برای شنونده ایجاد نمیکند. اما در ترکیب با سازهای دیگر در ارکستر، فضاسازی بسیار جذابی را فراهم میکند.
ویلنسل هم 4 سیم دارد و ترتیب سیمهای آن از زیر به بم لا، ر، سُل، دو میباشد. برای نواختن ویلنسل سرکلید آن کلیدهای مختلفی قرار میگیرد.
بزرگترین ساز زهی آرشهای کنترباس هست. کنترباس سازی شبیه ویلنسل با ظاهری بزرگتر است که این ساز نیز 4 سیم و کوکی شبیه ساز ویولن دارد. با این تفاوت که ترتیب انداخته شدن آنها روی ساز برعکس هست. یعنی در ویولن زیرترین صدا را سیم می و بمترین صدا مربوط به سیم سل است. در کنترباس زیرترین صدا برای سیم سل و بمترین صدا برای سیم می است.
کنترباس نیز روی دست گرفته نمیشود و روی زمین قرار داده میشود. نواختن کنترباس هم با یک آرشه انجام میشود. اما نواختن کنترباس بهصورت زخمهای با انگشت سبابه نیز امکانپذیر است و اتفاقا صدای جذابی ایجاد میکند. نواختن کنترباس با انگشت به نوعی ریتم و بیس را به ارکستر اهدا میکند.
ساز کنترباس در قرن 15 میلادی به وجود آمده است. نقش این ساز در ارکسترهای سنفونی است. کنترباس به خصوص در سبک جاز استفاده میشود.
به علت بزرگ بودن این ساز مقدار چوب زیادی در آن استفاده شده است که باعث میشود نگهداری کمی دشوار باشد. حمل و نقل آن نیز سخت است.
کنترباس هم مانند سازهای ویولن سایزهای کوچکتری مانند ½ و ¼ دارد. اما حداقل ارتفاع کنترباس 180 سانتیمتر است و نوازنده آن نیز باید قد متناسبی با این ساز داشته باشد. توصیه میکنم اگر به این ساز علاقهمند شدهاید و هنوز رشد شما تکمیل نشده است، ابتدا از ساز ویلنسل شروع کنید و زمانی که توانایی جسمی لازم را برای کنترباس پیدا کردید به سراغ این ساز با هیبت بروید.
طراحی اولین ساز از خانواده ویولن به قرن 16 میلادی در مرکز ایتالیا برمیگردد. لازم است بدانید که ویولن در ابتدا برای نواخته شدن در کاخ پادشاهی ساخته شده است. یکی از دلایل ظاهر فاخر ویولن را میتوان این دانست که سازنده آن باید سازی در خور نجیبزادگان کاخ طراحی میکرده است.
اما این تمام ماجرا نیست. دکتر دنیل چیتوود (Daniel H Chitwood) با بررسی 9000 ساز از خانواده ویولن که در چهار هزار سال اخیر ساخته شدهاند، اسرار ساختار ظاهری ویولن و پیچیدگیهایی که سازنده آن در ذهن داشته است را بازگو کرد. پیچیدگیهایی که باعث شدهاست تصویر جلد کتاب معادلات استوارت که یکی از کتابهای مرجع معادلات ریاضی و دیفرانسیل است، تصویری از محاسبات ویولن باشد.
بررسی پیچیدگی ظاهر انواع ویولن بر روی جلد کتاب پایه ریاضی
مقاله دکتر چیتوود را میتوانید در این صفحه مشاهده کنید. مقاله بهصورت علمی نشان میدهد که تغییری کوچکی در برخی نقاط ویولن چه تاثیری بر صدای خروجی ساز خواهد داشت.
نوازندگان ویولن در ارکسترها به دو گروه تقسیم میشوند
1-نوازندگان سطح دو: این نوازندگان تکمیل کننده صدای ویولن یک هستند و صداهای بم تر و زیرصدای ملودی ویولن گروه یک را مینوازند.
2-نوازندگان سطح یک: در ارکستر ملودی اصلی و صداهای بالاتر به این نوازندگان سپرده میشود. درصد فالشی این سطح بالاتر است و قسمت های سختتر را مینوازند. نوازندگان حرفهای تر برای سطح یک انتخاب میشوند.
این به این معنی نیست که نوازندگان سطح دو استاد نیستند. بلکه فقط مهارت و تجربه کمتری نسبت به سطح یک دارند.
در این مقاله همه سازهای خانواده ویولن را بررسی و خاصترین ویژگیهای هر یک را معرفی کردم. این خانواده شامل 3 عضو است. اولین ساز ویولن است که به دلیل استفاده بیشتر نسبت به سازهای دیگر، اصلیترین و پرچمدار این خانواده شده است. دومین ساز ویولا یا آلتو است. این ساز نسبت به سازهای دیگر خانواده ویولن بیشترین قدمت را دارد. این ساز تفاوت اندکی با ویولن داد.
ساز سوم ویلنسل است. سازی که صدای بم آن کاملا معرف ابعاد بزرگ آن است. به همین علت در تکنوازی کمتر استفاده میشود و برای فضاسازی در ارکسترها به کار میرود.
در پایان نیز اشارهای به ساز کنترباس کردم. هرچند این ساز به صورت رسمی در خانواده ویولن نیست. شاید ظاهر و نحوه نواختن این ساز مانند ویولنها باشد اما تفاوتهای عمده و فنی این ساز باعث شده که این ساز را نتوان به عنوان یک ساز از خانواده ویولن شناخت.
“تمامی محتوا مندرج در سایت متعلق به رسانه ریتم آهنگ می باشد و هرگونه کپی برداری با ذکر منبع بلامانع است.”