• صفحه نخست
• درباره اوت سایدر آرت

چرا برخی از افراد با هنر اوت سایدر آرت مخالفند؟
هنر اوت سایدر (Outsider Art) چیست؟ چه چیزی به طور قطعی ویژگی یک هنرمند اوت سایدر است؟ آیا مسئله نوع نگرش، دسترسی و فرصت‌های این افراد است؟ آیا این به معناست که اوت سایدر آرتیست ها از جریانات معمول بیزارند و به نوعی به دنبال عدم پیروی از قواعد آن‌ها هستند. وقتی صحبت از دنیای هنر می‌شود، اصطلاح اوت سایدر آرت تاریخ پر فراز و نشیبی را طی کرده و هنوز هم جای بحث دارد. با این وجود و علی رغم مخالفان مقطعی، اوت سایدر آرت اصطلاح کم و بیش پذیرفته شده‌ای است و روشی خاصی برای تولید خلاق آثار دارد.

به طور کلی برخی اوت سایدر آرت را هنری کاملا خود آموخته، برخی آن را هنر منحصر به فرد و بعضی هم آن را هنر افراد غیر حرفه‌ای می‌دانند. ما در این مطلب  قصد داریم توضیحاتی را درباره ویژگی‌های این هنر شرح دهیم، سپس به بررسی این موضوع بپردازیم که چرا برخی با اوت سایدر آرت مخالفند؛ همراه ما باشید.

اثر Latefa Noorzai

اوت سایدر آرت چیست؟
کارشناسان معمولا برای بررسی این هنر به کارهای ژان دوبوفت مراجعه می‌کنند که در دهه ۱۹۴۰ آن‌ها را با عنوان Art Brut جمع آوری کرد. مطمئنا از آن زمان تصور بیشتر مردم از هنر اوت سایدر تغییر کرده و آن‌ها اعتقاد دارند این هنرمندان شامل افرادی می‌شوند که دارای معلولیت هستند و شرایط روانی خاص دارند. گاهی آثارس زیبا و با شکوه از سمت همین افراد خلق می‌شوند و با امید خیلی کم، دوست دارند که کمی به شهرت آن‌ها اضافه کند.

هنرمندان معاصری هم وجود دارند که با تکیه بر آموخته‌های خود آثار زیادی را خلق کرده‌اند. اما اکثرا آن‌ها خود را هنرمند اوت سایدر نمی‌دانند و خود را به عنوان هنرمند معاصر عنوان می‌کنند. آن‌ها فکر می‌کنند اوت سایدر آرت بی روح، آزاد و بدون قاعده است.

به طور خلاصه اوت سایدر آرت، هنری است که توسط هنرمندان آموزش ندیده‌ای خلق می‌شود که در اماکن آکادمیک وجود نداشته‌اند و تحت تاثیر منابع هنری و تاریخی هم نیستند. البته این هنر معادل فارسی دقیقی ندارد و بیشتر به همین نام شناخته می‌شود. این تعریف تا حدودی شروع خوبی برای معرفی هنر اوت سایدر است، اما با وجود آزادی و بی تکلفی این هنر، هنوز هم مسائل مورد بررسی وجود دارند. به عنوان مثال، فرار از تاثیر سایر هنرمندان در این عصر تا چه حد قابل قبول است؟ آیا داشتن هرگونه آموزش رسمی باعث می‌شود فرد به عنوان یک هنرمند اوت سایدر شناخته نشود؟

به طور واضح می‌توان گفت که اوت سایدر آرت چیزی نیست که بتوان آن را قرض گرفت یا جعل کرد. هنرمندان اوت سایدر کاری را انجام می‌دهند که نشان دهنده این باشد که آن‌ها چه کسی هستند و چه چیزی را تجربه کرده‌اند. آن‌ها برای نمایش خود واقعی‌شان تلاش می‌کنند نه برای جلب رضایت دلالان، مطبوعات و مجموعه داران. البته این می‌تواند کمی گیج کننده به نظر برسد، زیرا همه هنرمندان کارهایی را منعکس می‌کنند که نمایشگر تجربه‌ی شخصی آن‌ها هستند. ولی به طور کلی نگاه و نیت اوت سایدر آرتیست ها به سمت فروش بیشتر نیست.

اثر Jean Dubuffet

تاثیرگذاران اوت سایدر آرت
هنرمندان معاصر بزرگ‌ترین پرچمداران هنر اوت سایدر هستند و این هنر آن‌ها را به یاد سال‌های اولیه زندگیشان می‌اندازد. زمانی که فقط بچه بودند، به خلق آثار هنری می‌پرداختند و آن را به عنوان شغل نگاه نمی‌کردند. هنری دراگر و برخی دیگر از هنرمندان معاصر، با این ‌که اوت سایدر آرتیست نیستند ولی بدون شک بر این هنر تاثیرگذارند.

بخشی از آنچه هنر اوت سایدر را در سال‌های اخیر جذاب کرده، این است که چقدر روان و قابل دسترس به نظر می‌رسد. به عنوان مثال، مارلون مولن در مرکز هنری NIAD در Bay Area که به هنرمندان معلول اختصاص دارد، کار می‌کند و برای این هنرمندان اوت سایدر، نمایشگاه برگزار می‌کنند.

از طرفی در همان زمان، مولن در فهرست گالری فوق العاده هیجان انگیز نیویورک JTT قرار دارد که همچنین نماینده هنرمندانی مانند برنا سامک و جولیانو ویلانی است. همچنین نقاشی‌های مولن که تصاویر مناسبی از جلد مجلات هنری هستند، در دوسالانه ویتنی ۲۰۱۹، یکی از رویدادهای اصلی جهان هنر گنجانده شدند.

این در حالیست که جیم کری بازیگر معروف، در نمایشگاه هنر اوت سایدر سال ۲۰۱۹، کارتون‌های سیاسی خود را به نمایش گذاشت. آیا فردی که در کار خودش بسیار معروف است می‌تواند در زمینه‌ی دیگر، یک هنرمند عوام به حساب بیاید؟ اوت سایدر آرت تعریف قابل قبولی ندارد، ولی نمی‌توان خیلی متعصبانه به آن نگاه کنیم و هر کسی را که هنر اوت سایدر ارائه می‌دهد را عوام و سطحی فرض کنیم.

مثلا نمایشگاهی با عنوان گاردن در نیویورک برگزار می‌شود که در آن، هم آثار هنرمندان آکادمیک و آموزش دیده مثل (مانند جاش اسمیت) وجود دارد و هم آثار اوت سایدر آرتیست ها دیده می‌شوند. به عنوان مثال، یک نقاشی که توسط هنرمندان این سایدر آرت (هنر آکادمیک) کشیده شده است، در نزدیکی یک بوم متعلق به هنرمند اوت سایدر از تگزاس وجود دارد. نکته نمایشگاه این نیست که تمایز بین آثار را از بین ببرد، یا اعتبار اوت سایدر آرت را تضعیف کند؛ بلکه این نمایشگاه فرصتی را برای گفتگو در بین گروه‌ها فراهم می‌کند.

اثر Henry Darger

 علت مخالفت‌ها با اوت سایدر آرت
با این حال برخی از محقیق هنر، اوت سایدر آرت را به عنوان یک سبک یا روشی برای کار در هنر قبول ندارند. آن‌ها معتقدند که صرفا تحصیل نکردن یا خودآموز بودن، عامل تعیین کننده این هنر نیستند. هنرمندان خودآموز ممكن است مشتاقانه از موزه‌ها بازدید كنند، كتاب‌های هنری بخوانند، با هنرمندان شناخته شده تعامل داشته باشند یا در گوگل تکنیک‌های ساخت هنر واقعی را سرچ کنند. ولی تجربه نشان داده که یک اوت سایدر آرتیست واقعی احتمالا این کارها را انجام نمی‌دهد و در عوض هنگام خلق آثار به غریزه خود اعتماد می‌کند.

از طرفی افرادی دیگر نظرات متفاوتی دارند، مثلا برخی از گالری‌داران و فروشندگان تمایل دارند که به جای واژه اوت سایدر، از اصطلاحات دیگری مانند تکامل یافته، نادیده گرفته شده یا کشف نشده استفاده کنند.

آن‌ها این هنر را به عنوان هنری که بدون داشتن مخاطب در ذهن ایجاد می‌شود، تعریف می‌کنند. از طرفی آن را کاری می‌دانند که هنرمند با توجه به شرایط موجود خود آن را خلق کرده، شرایطی که سرنوشت وی بوده و در انتخاب آن نقشی نداشته است.

در سال‌های اخیر افراد زیادی هر نوع هنر بی قاعده را در شبکه‌های اجتماعی با هشتگ outsiderart# به اشتراک می‌گذارند، که این مسئله خشم متخصصین زیادی را برانگیخته است. انعطاف پذیری بالای اوت سایدر آرت باعث شده هر فردی که هنوز خط و مسیر فکری خود را پیدا نکرده است، با اینکار خود را یک اوت سایدر آرتیست معرفی کند و به بازاریابی کارهایش بپردازد.

حتی برخی از فارغ التحصیلان رشته هنری، از مراکز معتبر، که مجوز برگزاری نمایشگاه در گالری را پیدا نمی‌کنند هم از این شیوه استفاده می‌کنند. چنین هرج و مرج‌هایی باعث شده‌اند که برخی خواهان حذف کامل اسم این هنر شوند، اما این در حالیست که اوت سایدر آرت واقعی، فرهنگ خاصی را به نمایش می‌گذارد.

با وجود این مشکلات، اما وجود این هنر همچنان مفید است و هنرمندانی را معرفی می‌کند که آثار هنری کاملا منحصر به فردی را خلق می‌کنند. در واقع هنگامی که اسم هنر اوت سایدر به میان می‌آید، خیلی از مردم می‌دانند دقیقا درباره چه چیزی صحبت می‌شود‌. شاید خوب باشد که کمتر در مورد تمایز بین اسم‌ها نگران باشیم. نکته نهایی که اهمیت دارد این است که آثار خلق شده‌ی این هنر، چیز خاصی را به نمایش می‌گذارند؟ آیا این هنر جذاب است؟ اگر جواب این سوال‌ها مثبت بود، پس نگران نباشید، به چیزهای فرعی فکر نکنید و از مشاهده اوت سایدر آرت لذت ببرید.

“تمامی محتوا مندرج در سایت متعلق به رسانه ریتم آهنگ می باشد و هرگونه کپی برداری با ذکر منبع بلامانع است.”