• صفحه نخست
• نگاهی به آثار پرل باک

پرل کامفورت اس باک نویسنده امریکایی در کودکی به همراه خانواده‌اش برای تبلیغ مذهبی به چین سفر کرد و تا سن ۴۱ سالگی در آنجا ماند. البته او در سن ۱۷ سالگی برای تحصیل به درسه به پاریس رفت و دوباره به چین بازگشت و در چین هم با یکی از همکاران خود ازدواج کرد.مادر خانم باک ادیب بود و هم اولین آموزگاراو

برل باک در چین با نام «سای ژن ژو» به عنوان نویسنده شهرت دارد و شهرت جهانی این بانو برای کتاب «خاک خوب» است او اولین نویسنده زن امریکایی است که جایزه نوبل ادبیات را در سال ۱۹۳۸ دریافت نموده است. نوشتن از فرهنگ شرق به گونه‌ای که مخاطب هم احساس آشنایی با آن کند و هم متوجه تفاوت های این فرهنگ با سایر ملل شود مثلا وقتی داستانی در کشوری اروپایی اتفاق میفتد برای مخاطب عام کمتر قابل تشخیص است که این داستان در کشور فرانسه اتفاق افتاده یا انگلیس البته تفاوت ها به طور کلی محسوس است اما نه خیلی جزیی اما در داستان های خانم باک خواننده از همان چند خط اول متوجه است با یک فرهنگ شرقی متفاوت مواجه است این تفاوت فقط در تصویرسازی‌ها لباس‌ها و فضا نیست بلکه زبان کاملا همراه است و نوع کلمات و جمله بندی به مخاطب می‌گوید تو داستان یک جامعه روس را نمیخوانبی تو با جامعه غربی طرف نیستی و اینگونه زبان کاملا در اختیار محتوا و ساختار است.

از دیدی دیگر درباره او می توان چنین گفت:

در پنج ماهگی همراه پدر که مبلّغ مذهبی بود، به چین رفت و با خانواده‌­اش در آنجا مقیم شد. خواندن و نوشتن را نزد مادر آموخت، در هفت سالگی آثار دیکنز را خواند و بسیار زود نوشتن را آغاز کرد. در پانزده سالگی به مدرسه شبانه روزی شانگهای فرستاده شد ... پیوسته در ذهن خود میان تمدن غرب و شیوه زندگی آسیایی، سنجشی به عمل می­‌آورد. همین امر موجب شد که زندگی و تمدن چین که مورد علاقه فراوانش بود، زمینه داستانهایش قرار گیرد.

پرل باک، Buck, Pearl بانوی رمان­ نویس امریکایی (1892-1973)است. پرل در پنج ماهگی همراه پدر که مبلّغ مذهبی بود، به چین رفت و با خانواده‌­اش در آنجا مقیم شد. خواندن و نوشتن را نزد مادر آموخت، در هفت سالگی آثار دیکنز را خواند و بسیار زود نوشتن را آغاز کرد. در پانزده سالگی به مدرسه شبانه روزی شانگهای فرستاده شد و از نزدیک با زندگی مردم چین آشنا گشت، سپس برای ادامه تحصیل روانه امریکا شد و پس از بازگشت در دانشگاه نانکینگ به تدریس زبان انگلیسی پرداخت و ده سال در سمت استادی باقی ماند. در 1917 با جوانی امریکایی به نام جان لاسینک باک ازدواج کرد و طی پنج سال به همراه او از مناطق شمالی کشور چین که مردمش از قحطی و تهدید شورشیان در رنج بودند، دیدن کرد. پرل باک که دوره کودکی را تحت سرپرستی زنی چینی گذرانده و نوجوانی را در شبانه روزی بسر برده بود، پس از بازگشت از امریکا، پیوسته در ذهن خود میان تمدن غرب و شیوه زندگی آسیایی، سنجشی به عمل می­‌آورد. همین امر موجب شد که زندگی و تمدن چین که مورد علاقه فراوانش بود، زمینه داستانهایش قرار گیرد.

اولین اثر پرل باک که بسیار جلب توجه کرد و او را به شهرت رساند، کتاب خاک خوب The Good Earth (1931) است که برایش جایزه پولیتزر را به همراه آورد. آثار دیگر پرل باک یا درباره مبارزه‌­های غم‌­انگیز مردم چین معاصر است، مانند نسل اژدها Dragon Seed (1942) یا در توصیف آداب و سنن محیط جامعه چینی، مانند سراپرده زنان Pavilion of Women (1946). پرل باک در رمان عجیب و درخشان خود به نام گل صدتومانی Peony (1948) صدسال در تاریخ چین به عقب برمی­‌گردد تا بتواند زندگی یهودیان چین را در این عصر توصیف کند. وی علاوه بر داستان‌های مربوط به سرزمین چین چندین داستان نیز منتشر کرد که موضوع‌های آن به سرزمین امریکا ارتباط می‌­یابد. آثاری نیز از نوع زندگینامه انتشار داده است مانند کودکی که هرگز بزرگ نشد The Child Who Never Grew (1951) که تقریباً سرگذشت دختر اوست و دنیاهای من My Several Worlds (1954) و پلی برای عبور A Bridge for Passing (1962). پرل باک برای کودکان نیز کتاب‌های فراوانی انتشار داده است. وی در بیشتر آثار خود کوشیده است که روح و فکر مردم چین را که میان سنن کشور خود و تمایل به دنیای جدید در نوسان است، توصیف کند. شیوه نوشته پرل باک بسیار زنده و گویا است ولی عاری از ابتکار و تازگی است. وی به سبب نزدیک کردن زندگی شرق به دنیای غرب و تفاهمی که میان دو تمدن کاملاً متفاوت پدید آورده، در 1938 به دریافت جایزه ادبی نوبل نایل آمده است.

حالا میخواهم کمی جلوتر بروم ما در داستان «مادر» و «خاک خوب» با لوکیشن روستایی در چین مواجهیم با آدم های کشاورز در یک سطح توان مالی و احتمالا عرفی و مذهبی اما نه روستایی که در مادر تصویر می‌شود شیبه روستای خاک خوب است نه شخصیت ها صرف اینکه رعایای فقیر دست به دهن چینی هستند شباهت دارند. کار آسانی نیست وقتی هنرمند به جای تصویر واقعی فقط کلمه در اختیار دارد بتواند در دو داستان متفاوت دو مادر دو پدر دو پدربزرگ مادربزرگ وکودکانی  را با جزییات کاملا منحصر به فرد نشان دهد

در داستان های نویسندگان بزرگ شباهت‌هایی در فضاسازی و شخصیت سازی داریم من از لحاظ شخصیت پردازی کاملا مرعوب قلم خانم پرل باک شدم در رمان مادر زنی قهرمان داستان است که به لحاظ فیزیک و خلق و خو یک زن قوی بردبار و جاندار است اما شبیه هیچ مادر دیگری نیست گناه می‌کند برای رفع نیاز زندگی خود دست به کارهایی می‌زند ولی همه گمان خوب درباره اش دارند دررمان خاک خوب ظاهرا شخصیت اصلی پدر خانواده است ولی به گمان من زن او با همه مطیع و سنتی بودن قهرمان و پیش برنده داستان است باز اینجا زنی داریم که به لحاظ جسمی قوی است مدام بچه می‌زاید گاهی‌ برای ادامه زندگی کارهای خلاف شرع و عرف جامعه خود می‌کند اما باز هیچ شباهتی به زن داستان مادر ندارد.

شخصیت های داستان خانم باک زنده‌اند مثل آدم های واقعی مزرعه‌ها زنده اند خاک زنده است و حتی خاک مزرعه‌ها بهم شبیه نیستند

از نظر داستان پردازی حوادث نه چنان شلاقی و با ریتم تند پیش می‌روند که هضم نکرده سریع از آن رد شد و نه چنان ملالت بار است که مخاطب را دل‌زده کند. مخصوصا در خاک خوب که نویسنده برای آن جایزه پولیتزر را دریافت کرده‌است. اتفاقات طوری جلو می‌رود که اگر نویسنده قصد داشته‌باشد کسالت و کندی را القا کند همان قدر طولش می‌دهد و اگر قرار است عجز را به مخاطب برساند با سلسله اکت‌هایی خود به خود به ذهن میندازد این همان درسی است که نویسندگان نو قلم باید در عمل یاد بگیرند

نکته دیگری که در نوشتار ایشان شگفت‌انگیز می‌نماید درست برعکس توضیحات بالاست یعنی استفاده از صفت مستقیم برای توضیح و تشریح فرد عمل یا مکان به جای استفاده ازتشبیهات معمول یا حتی بکر؛ به گمان من این ترفند حتی باعث نزدیک شدن به همان فضای جامعه چینی شده‌است همان طور که در فرهنگ چین اشکال هندسی و ساده در معماری وسایر شوون زندگی مورد استفاده است این سادگی همخوانی خوبی با محتوای اثر ایجاد کرده‌است.

مطالعه داستان های پرل اس باک علاوه بر اینکه بسیار روان و خوش‌خوان است و خواننده یک رمان پانصد صفحه ای را  در زمان کوتاهی می‌خواند؛ برای نویسندگان نیز بسیار آموزنده خواهد بود به خصوص که در ادبیات کلاسیک معمولا با آثار نویسندگان روس فرانسه و امریکا بیشتر مانوسند تا چین و شرق دور. امیدوارم خوانندگان این مقاله لااقل یکی دو اثر از این بانوی نویسنده را در برنامه طالعاتی خود قرا دهند.

“تمامی محتوا مندرج در سایت متعلق به رسانه ریتم آهنگ می باشد و هرگونه کپی برداری با ذکر منبع بلامانع است.”