• صفحه نخست
• جلیل شهناز

جلیل شهناز )زاده 1 خرداد 1300 اصفهان – درگذشته 27 خرداد 1392 تهران( موسیقی‌دان و نوازندهٔ تار اهل ایران بود.

تقریباً همه اعضای خانواده وی با موسیقی آشنایی داشتند و در رشته‌های مختلف هنر از جمله تار، سه‌تار، سنتور و کمانچه به مقام استادی رسیدند. پدرش «شعبان‌خان» علاقه وافری به موسیقی اصیل ایرانی داشت و علاوه بر تار که ساز اختصاصی او بود، سه‌تار و سنتور هم می‌نواخت. عموی او غلامرضا سارنگ (سارنج) هم از نوازندگان کمانچه بود.

جلیل شهناز، از کودکی به موسیقی علاقه‌مند شد و نواختن تار را در نزد برادر بزرگ خود حسین شهناز که به خوبی ساز می‌نواخت، آغاز کرد. پشتکار زیاد و استعداد شگرف جلیل به حدی بود که در سنین جوانی از نوازندگان خوب اصفهان شد.

در کتاب «موسیقی‌دانان ایرانی» نوشته پژمان اکبرزاده آمده‌است: «شهناز نوازندگی در رادیو اصفهان را از سال 1328 آغاز کرد و در سال 1336 به دعوت سازمان رادیو به تهران آمد و در برنامه‌های گوناگونی مانند برنامه گلها، ارکستر حسین یاحقی و… به عنوان تکنواز و همنواز به فعالیت پرداخت. وی همچنین در گروه «یاران ثلاث» (همراه با تاج اصفهانی و حسن کسایی) و گروه اساتید موسیقی ایران کنسرت‌های بسیاری را در داخل و خارج از ایران اجرا نمود. شهناز در برنامه‌های جشن هنر شیراز نیز حضوری فعال داشت.»

این نوازنده در دههٔ 1360 همراه با فرامرز پایور (سنتور)، علی اصغر بهاری (کمانچه)، محمد اسماعیلی (تنبک) و سید محمد موسوی (نی) گروه اساتید موسیقی ایران را تشکیل داد و با این گروه، مسافرت‌های متعددی به کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکا داشت. آلبوم کنسرت اساتید موسیقی ایران با آواز شهرام ناظری یکی از حاصل‌های این همکاری است.

وی در سال 1383 به عنوان چهره ماندگار هنر و موسیقی برگزیده شد. همچنین در 27 تیر سال 1383، مدرک درجه یک هنری (معادل دکترا) برای تجلیل از یک عمر فعالیت هنری به جلیل شهناز اهدا شد.

در سال 1387، محمدرضا شجریان، گروهی که با آن کار می‌کرد را به افتخار جلیل شهناز، گروه شهناز نام گذاشت.

جلیل شهناز، علاوه برنواختن تار، که ساز اختصاصی اوست، با نواختن ویولون، سنتور و تمبک و آواز -سه تار نیز آشنایی دارد. معروف است که او در شیوه نوازندگی می‌تواند با ساز خود علاوه برنواختن، آواز هم بخواند.

کیومرث، علیرضا، فرشته، فریبا، فروزنده و نوشین از فرزندان استاد شهناز هستند که در کشورهای آمریکا، فرانسه و ایران اقامت دارند.

آثار

آلبوم «عطرافشان»

زبان تار

آوای جان

آوای شهناز

قطره شبنم (اسدالله ملک، منصور نریمان، مجید نجاحی، جلیل شهناز، فرهنگ شریف، فضل‌الله توکل، جهانگیر ملک)

حماسه ایران (ادیب برومند، جلیل شهناز، پرویز یاحقی، جهانگیر ملک)

شب مهتاب (باصدای علی رستمیان)

نغمه نوروزی (باصدای علی رستمیان)

راز (جواد معروفی، پرویز یاحقی، جلیل شهناز، جهانگیر ملک، محمد اسماعیل)

تار و ترمه

شور و زندگی

عشق و زندگی

انتظار دل، خلوت گزیده (باصدای استاد محمدرضا شجریان)

نرگس مست (باصدای حسام الدین سراج)

سکوت (باصدای ایرج بسطامی)

گل من باصدای ایرج (حسین خواجه امیری)

تمنای وصال (باصدای عبدالحسین مختاباد)

چهارباغ (گروه اساتید موسیقی ایران)

نوبهار (باصدای علی رستمیان)

دل من (باصدای علی رستمیان)

یاران زنده‌رود (جلال‌الدین تاج اصفهانی)

به اصفهان رو (جلال‌الدین تاج اصفهانی)

موج آتش (همایون خرم، جلیل شهناز، امیرناصر افتتاح)

صد سال تار (هنرمندان مختلف از جمله جلیل شهناز، محمدرضا لطفی و… )

چهار مضراب

کنسرت اساتید موسیقی ایران (باصدای شهرام ناظری و اجرای گروه اساتید موسیقی ایران)

کرشمه نرگس (باصدای سیامک شجریان، برادر استاد محمدرضا شجریان)

شمع لرزان (اسدالله ملک، جلیل شهناز، منصور صارمی، جهانگیر ملک)

دل شیدا (باصدای شهرام ناظری و اجرای گروه اساتید موسیقی ایران)

و ...

واپسین سال های عمر

جلیل شهناز پس از تحمل یک دوره بیماری صبح و کهنسالی زیاد در سن 92 سالگی روز دوشنبه 27 خرداد 1392 در بیمارستان آراد درگذشت. محمدرضا شجریان پس از درگذشت جلیل شهناز گفت: «استاد جلیل شهناز در من شور و عشق آفرید و من با صدای تار شهناز بدین جا رسیدم و کلمهٔ استاد فقط لایق شهناز و استاد جلیل شهناز را بسان حافظ که تکرار ناشدنی‌ست و با احترام به تمام نوازندگان تار پس از استاد شهناز باید دفتر تار ایران بسته شود.»

پس از درگذشت جلیل شهناز، رامیز قلی‌اف نوازنده برجسته تار در جمهوری آذربایجان پیام تسلیتی به همین مناسبت از طریق سفارت جمهوری اسلامی ایران ارسال نمود.

“تمامی محتوا مندرج در سایت متعلق به رسانه ریتم آهنگ می باشد و هرگونه کپی برداری با ذکر منبع بلامانع است.”