• صفحه نخست
• غلامحسین بنان

غلامحسین بنان (زاده 15 اردیبهشت 1290 در تهران − درگذشته 8 اسفند 1364) خواننده موسیقی کلاسیک ایرانی بود که از سال‌های 1306 تا سال 1347 در زمینه موسیقی ملی ایران فعالیت می کرد. او عضو شورای موسیقی رادیو، استاد آواز هنرستان موسیقی تهران و بنیان‌گذار انجمن موسیقی ایران نیز بوده‌است.استاد بنان به اولین خواننده ایرانی آشنا با خط بین‌المللی موسیقی (نُت) مشهور است.

پدرش کریم خان بنان‌الدوله نوری و مادرش شرف السلطنه دختر شاهزاده محمدتقی میرزا کن‌الدوله برادر ناصرالدین شاه بود. وی از شش‌سالگی به خوانندگی و نوازندگی ارگ و پیانو پرداخت و در این مسیر مادرش، که پیانو می‌دانست، او را راهنمایی می کرد.

محیط خانه و خانواده زمینه لازم برای پرورش ذوق و استعداد هنری وی را داشت. خانواده استاد بنان در خانه چهار پیانو و یک ارگ داشتند که مادر پیانو می زد، خاله اش نی می نواخت و خواهرانش نیز به نواختن تار مشغول بودند. به همین منوال گوش استاد از همان دوران کودکی با نوای ساز و آواز آشنا شد.

وی فعالیتش را از سال 1306 آغاز نمود و فقط در جلسات خصوصی و در حضور دوستان و آشنایان به صورت حرفه‌ای آواز می‌خواند. استاد بنان از سال 1315 تا 1321 در خیابان 30 متری اهواز سکونت داشت و در آن سال‌ها کارمند اداره ایران بار اهواز بود.

او از اواخر شهریور 1321 وارد رادیو شد و با همکاری هنرمندانی از جمله روح‌الله خالقی صدایش به گوش مردم رسید.

او با ارکستر انجمن موسیقی و با ارکستر شماره یک همکاری کرد. از همان شروع برنامه «گلهای رنگارنگ» و به دعوت داود پیرنیا در آن شرکت داشت. بنان در طول فعالیت هنری خود، به اجرای حدود 350 آهنگ پرداخت. ویژگی صدای وی زیر و بم‌ها و تحریرات صدای اوست. وی هم به آواز قدیمی و کلاسیک ایرانی و هم به نغمات جدید و مدرن ایرانی مسلط بود که در ااین زمینه می‌توان تصنیف «الهه ناز» را نام برد. برخی بنان را بزرگترین اجراکننده سبک وزیری-خالقی می‌دانند. او همچنین در کنار ادیب خوانساری از اجراکنندگان آثار صبا و مرتضی محجوبی بود. از آن گذشته، به مرکب‌خوانی و تلفیق شعر و موسیقی نیز تسلط داشت.

در سال 1332 به پیشنهاد روح‌الله خالقی به اداره کل هنرهای زیبای کشور انتقال یافت و در سمت استاد آواز هنرستان موسیقی ملی مشغول به کار و در سال 1334 رئیس شورای موسیقی رادیو شد. غلامحسین بنان از ابتدا در برنامه‌های گلهای جاویدان و گلهای رنگارنگ و برگ سبز و بسیاری برنامه‌های گوناگون دیگر شرکت داشته است. 

سانحه تصادف

بنان در روز 27 دی 1336 پس از بازگشت از مهمانی در خودروی خود به همراه دو نفر از دوستانش، در تاریکی شب و حوالی کاروانسرای سنگی ناگهان با یک تانکر نفتکش فاقد چراغ ایمنی عقب و پوشیده از گل و لای تصادف می کند. پس از این برخورد شدید، بنان در ناحیه صورت و چشم‌ها دچار آسیب دیدگی می‌شود. بیژن –پسر او– نیز دچار صدماتی شد که بهبود می‌یابد.

با انتشار خبر سانحه تصادف در روزنامه‌ها و مجلات، جمعیت انبوهی به سمت بیمارستان راهی می شوند و به دلیل جلوگیری از برهم خوردن نظم عمومی بیمارستان، دفتری در سالن انتظار بیمارستان قرار می‌دهند تا مردمی که موفق به عیادت از بنان نشده بودند در آن دفتر ابراز همدردی کرده و نوشته‌ای برای او به جای بگذارند. بنان، برای معالجه به خارج از کشور مسافرت کرد و پس از بازگشت از این سفر تصمیم گرفت در مواضع هنری خود بازنگری کند. او می‌گفت: «من از این پس تلاش می‌کنم آثاری اجرا کنم که واجد وزنی شاد و شعری امیدوارکننده‌ است. من جداً از ادامه شیوهٔ قدیم که شباهت به مرثیه خوانی دارد خسته شده‌ام، البته در این زمینه سازندگان آهنگ باید با من همکاری کنند»

غلامحسین بنان با مریم وزیری، خواهر کلنل علینقی وزیری ازدواج کرد که حاصل این ازدواج یک دختر به نام گیتی و یک پسر به نام بیژن است.

بنان بعد از همسر اولش، در نهم بهمن 1344 با خانم پری دخت‌آور ازدواج کرد.

ترانه ها

از ترانه‌های بنان می‌توان به:
آهنگ آذربایجان در دستگاه شور، آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا در مایهٔ بوسلیک، الهه ناز در مایهٔ دشتی، بهار دل‌نشین در آواز اصفهان، بوی جوی مولیان در آواز اصفهان، تصنیف توشه عمر در دستگاه همایون، یار رمیده، می‌ناب، خاموش، مرا عاشقی شیدا در دستگاه سه گاه، من از روز ازل در دستگاه سه گاه، نوای نی در آواز دشتی و سرود ای ایران در مایهٔ دشتی اشاره کرد.
به تصریح همسرش، بنان بهترین اثر خود را حالا چرا و کاروان می‌دانست و می‌گفت: «کاروان را برای بعد از مرگم خوانده‌ام». اواخر عمر هم دلبستگی عجیبی به ترانهٔ رؤیای هستی پیدا کرده بود تا آنجا که با این آهنگ می‌گریست.

آوازها

آواز ماهور با غزل سعدی به مطلع «همه عمر برندارم سر از این خمار مستی/ که هنوز من نبودم که تو در دلم نشستی» و آواز دیلمان با شعر سعدی به مطلع «چنان در قید مهرت پایبندم/ که گویی آهوی سر در کمندم» و همچنین آواز اصفهان بر روی غزل «آمد اما در نگاهش آن نوازش‌ها نبود» از کارهای بنان هستند. دیلمان در گل‌های رنگارنگ 217 ب (کاروان) اجرا شده‌است.

فیلم طوفان زندگی

بنان مدتی را نیز به تعلیم فن بازیگری پرداخت و به تصدیق نزدیکانش دارای استعداد زیادی در این زمینه بود. در سال 1327 همراه چهره‌های معروف آن روزگار در فیلمی به نام طوفان زندگی ساخته علی دریابیگی و اسماعیل کوشان بازی کرد که داستان آن در انجمن موسیقی ملی اتفاق می‌افتد. در این فیلم بنان دو ترانه از ترانه‌های معروفش را به‌طور زنده اجرا می‌کند.

آلبوم ها وکارهای مشترک

مجموعه شاخه گل

گل های جاویدان

رقص مستانه

جویبار

نامه های گمشده

و ..

درگذشت

غلامحسین بنان در غروب 8 اسفندماه سال 1364، در بیمارستان ایرانمهر تهران درگذشت و با وجود وصیتش برای تدفین در گورستان ظهیرالدوله، در دهم اسفند، در امام‌زاده طاهر کرج به خاک سپرده شد. او مدت‌ها از بیماری دستگاه گوارش و افسردگی رنج می‌برد.

به دنبال درگذشت وی، مرکز سرود و آهنگ‌های انقلابی وزارت ارشاد، هنرستان سرود و آهنگ‌های انقلابی، دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، بیمارستان ایرانمهر، محمدرضا شجریان، کاوه دیلمی، هنگامه اخوان، شهرام ناظری، ابوالحسن ورزی، کامکار، تورج نگهبان، جمشید مشایخی، عماد رام و بسیاری دیگر از هنرمندان و دوستان و یاران وی هر کدام جداگانه پیام‌های تسلیت صادر کردند. از سال 1364 یعنی زمان فوت وی تا سال 1389 سنگ قبر بنان تعویض نشد، سال 1389 به دلیل پاره‌ای از تغییرات در امام‌زاده طاهر کرج و هم‌سطح‌سازی قبور و تعویض همهٔ سنگ قبرهای نزدیک صحن، سنگ قبر بنان نیز تعویض شد و به شکل کنونی درآمد.

“تمامی محتوا مندرج در سایت متعلق به رسانه ریتم آهنگ می باشد و هرگونه کپی برداری با ذکر منبع بلامانع است.”