• صفحه نخست
• یوهانس برامس

یوهانس برامس

یوهانس برامس (1897 - 1833) آهنگساز دوره رمانتیک بود که در فرم‌های کلاسیک جانی تازه دمید. او در هامبورگ آلمان زاده شد و در شهر وین در اتریش ساکن شد. پدرش که نوازنده کنترباس بود معاشی بی‌ثبات و متزلزل داشت. نخستین سفر برامس برای اجراء کنسرت در بیست سالگی، این اقبال را برایش فراهم آورد که بتواند با دو تن از برجسته‌ترین آهنگسازان هم عصر خود یعنی لیست و شومان دیدار کند. آشنائی او با لیست ثمربخش نبود. برامس که پرورده آموزه‌های سنتی و محافظه‌کارانه بود، از آنچه در موسیقی لیست به نظرش گزافه‌گوئی و فقدان فرم می‌آمد وازده شد. اما در عوض، شومان کسی بود که جریان زندگی هنری و شخصی برامس را شکل بخشید.

پس از عزیمت به وین، سال‌ها به رهبری گروه موسیقی وینی پرداخت و بسیاری از شاهکارهای فراموش‌شده باخ، هندل و موتسارت را به شنوندگان شناساند. دانش او از موسیقی دوران‌های گذشته بسیار گسترده بود؛ به ویرایش آثار باروک و کلاسیک می‌پرداخت و از مشتاقان گردآوری دستنویس آثار موسیقی بود.

برامس در قالب تمام فرم‌های سنتی، جز اپرا، شاهکارهائی دیگر نیز آفریده است. ساخته‌های متنوع او دربرگیرنده این آثار می باشد: چهار سنفونی، دو کنسرتو پیانو، یک کنسرتو ویولون، قطعه‌های کوتاه پیانوئی، بیش از دویست آواز و چند اثر کُرال پُرشکوه همچون رکوئیم آلمانی. برخی از بهترین ساخته‌های برامس در میان بیست‌ودو اثر مجلسی که برای ترکیب‌های گوناگونی از سازها نوشته است جای دارند، که در آن میان سونات‌های ویولونسل و پیانو (اپوس 38 و اپوس 99)، تربو برای ویولون، هورن در آن میان سونات‌های ویولونسل و پیانو (اپوس 38 و اپوس 99)، تربو برای ویولون، هورن و پیانو (اپوس 40) و کوبینتتی برای کلارینت و سازهای زهی (اپوس115) را می‌توان نام برد.

آثار برامس، گرچه از نظر سبک بسیار شخصی هستند، اما ریشه در موسیقی هایدن، موتسارت و بتهوون دارند. در این آثار، از فرم‌های کلاسیک استفاده شده اما دستمایه‌های هارمونیک و سازی دوره برامس نیز در آنها به‌کار گرفته شده است. برامس بزرگ‌ترین استاد فرم تم و واریاسیون پس از بتهوون است. او واریاسیون‌هائی ساخته است که گرچه ساختار اساسی تم اصلی در آنها محفوظ می‌ماند اما سراپا نوائی متفاوت با آن دارند.

نخستین سفر برامس برای اجرای کنسرت در بیست سالگی، این اقبال را برایش فراهم آورد که بتواند با دو تن از برجسته‌ترین آهنگسازان معاصر خود یعنی فرانتز لیست و روبرت شومان دیدار کند. چون برامس پرورده آموزه‌های سنتی و محافظه کارانه بود، آثار لیست به نظرش گزافه گویی و فقدان فرم می‌آمد. اما در عوض، شومان کسی بود که جریان زندگی هنری و شخصی برامس را شکل بخشید. هنگامی که برامس آثار تازه ای برای یکی از ناشران مشتاق تدارک می دید، ناراحتی های عصبی شومان بار دیگر ظاهر شد و قصد غرق ساختن  خود را کرد. شومان را در آسایشگاه روانی بستری کردند و کلارا عهده دار تامین زندگی هفت فرزند شد. پس از چندی رفت‌وآمد در منزل روبرت و کلاراویک شومان در بحبوحه زندگی پرفرزند شومان و ناراحتی‌های عصبی روبرت و بستری او در آسایشگاه روانی، برامس به کمک کلارا آمد و هنگامی که کلارای پیانیست برای تأمین معاش به سفر و اجرای کنسرت می‌پرداخت، از کودکانش مراقبت کرد. وی پس از دو سالی که در منزل شومان سکنی گزیده بود رفته رفته به کلارا که چهارده سال از او بزرگتر بود، علاقه‌مند می‌شد، کشاکش روحی برامس میان وفاداری به روبرت و شیفتگی نسبت به کلارا می‌تواند سبب خلق آثار توفانی او در این دوران بوده باشد.

برامس آثارش را بی وقفه بازبینی می کرد و آن ها را برای نظرخواهی و نقد نزد دوستانش می فرستاد. چند آواز که برای کلارا شومان فرستاد با این درخواست همراه بود: « اگر ممکن است برایم یک کلمه درباره هر کدام بنویس .. برای مثال: اپوس 10، شماره 5: بد؛ شماره 6: شرم آور؛ شماره 7: مسخره.» پس از مرگ شومان ازدواج کلارا و برامس امکانپذیر بود، اما این دو با یکدیگر ازدواج نکردند و از آنجا که بسیاری از نامه‌هایشان را از میان بردند، هیچ‌گاه نخواهیم دانست که میان آن‌ها چه گذشته‌است. چند ماه پس از مرگ شومان، هر یک از آنان به راه زندگی خود رفت، اما تا پایان عمر دوستانی صمیمی ماندند. برامس هرگز ازدواج نکرد و برای او چنان‌که می‌نویسد کلارا شومان «زیباترین تجربه زندگی» بود.

برخی از آثار:

سنفونی شماره 4 در مینور، اپوس 98

رکوییم آلمانی

سه سونات، والس‌ها، رقصهای مجار، چهار بالاد، راپسودی‌ها، هفت فانتزی، سه اینترمتسو، واریاسیویی بر روی تم‌های شومان

در سال 1859 کنسرتو پیانوی شماره 1 را ساخت که از نظر ارکستر اهمیت بسیار داشت و عده‌ای از منتقدین آن را «سمفونی همراه با پیانو» نام نهادند.

واپسین سال های عمر

در سال 1890، برامس 57 ساله تصمیم گرفت آهنگسازی نکند. به هر حال معلوم بود، که نمی‌تواند از تصمیمش اطاعت کند؛ و در سالهای پیش از مرگش تعدادی از شاهکارهایش را تولید کرد، شامل دو سونات کلارینت اپوس 120 (1894)، و چهار آواز مهم اپوس 121 (1896)

در سال 1896 هنگامی که کلارا شومانِ محبوب برامس به بستر مرگ افتاد، اندوه او در غالب اثری محصورکننده به نام «چهار آثار جدی»، که بر متن‌هایی از کتاب مقدس ساخته بود، تجسم یافت. در هفتم مارس 1897 برای شنیدن اجرای سمفونی چهارم خود به سختی در تالار کنسرت حضور یافت و حضار و نوازندگان ارکستر از او ستایشی عظیم به عمل آوردند. کمتر از یک ماه بعد برامس در شهر زنترالفریدهف (قبرستان مرکزی) در شصت و چهار سالگی به خاک سپرده شد.

“تمامی محتوا مندرج در سایت متعلق به رسانه ریتم آهنگ می باشد و هرگونه کپی برداری با ذکر منبع بلامانع است.”