ویولن و ویولا هر دو عضو خانواده سازهای زهی آرشه‌ای هستند. این دو از لحاظ ظاهری شبیه هم بوده و دارای ساختار و رنگ یکسانی هستند و هردو از چوب مشابهی ساخته می‌شوند. البته با وجود این شباهت‌های ظاهری، تفاوت‌هایی میان ویولا و ویولن وجود دارد که دانستن آنها خالی از لطف نیست.
شما در این مقاله می‌توانید تفاوت‌های اساسی بین ویولن و ویولا را یاد بگیرید.
در این مقاله خواهید خواند
مروری بر سرگذشت ویولن و ویولا
آندره آماتی (به ایتالیایی: Andrea Amati) و گاسپارو دا سالواس (ایتالیایی: Gasparo da Salò) اولین سازنده مشهور ویولن و ویولا در اوایل قرن شانزدهم بودند. برند ویولن آماتی نیز به برای بزرگ‌داشت این سازنده نام‌گذاری شده است.
ویولا دارای صدای عمیق و نرم‌تری نسبت به ویولن است. سازهای زهی اصلی در قرن پانزدهم، ویولا یا ویولا دا گامبا نامیده می‌شدند و بیشتر شبیه ویلنسل امروزی ما بودند. چرا که همه آنها با نگه داشتن ساز بین پاها نواخته می‌شدند. به‌تدریج این سازها طوری طراحی شدند که بتوان آنها را با نگه‌داشتن در زیر چانه و زیر بغل نواخت.
با گذشت زمان این سازهای جدیدتر، به نام ویولا دا براچیو (viola da braccio) به آنچه امروزه به عنوان ویولن مدرن می‌شناسیم تبدیل شده‌اند. اکثرا بر این باورند که در ابتدا ویولا قبل از ویولن وجود داشته است. البته مدرک معتبری برای فهمدین اینکه واقعا کدام یک قبل از دیگری بوده وجود ندارد. اما بر اساس این واقعیت که در ابتدا تنها سازهای که وجود داشته اند ویولا نام داشته اند و در نت های پایین اجرا می‌شدند. اکنون می‌توان گفت که ویولا دارای قدمت بیشتری نسبت به ویولن می‌باشد.
ویولا و آرشه‌ای درشت‌تر یا ویولن با ظرافتی بیشتر
اگر اندازه ساز موسیقی برایتان مهم است حتما در نظر بگیرید که سایز ویولن نسبت به ویولا کوچکتر است. طول یک ویولن فول سایز معمولی حدود 36 سانتی‌متر است، اما طول ویولا فول سایز معمولی حدودا 39 تا 41 سانتی‌متر (16/5 تا 15/5 اینچ) است.
از طرفی ویولا حدود 10 گرم سنگین‌تر از ویولن است و از آنجا که ویولا بزرگتر از ویولن است قطعا نیاز به سیم‌های ضخیم و قوی‌تر دارد. شما به راحتی می‌توانید با مقایسه ظاهری این دو ساز به تفاوت اندازه‌ی ویولا و ویولن پی ببرید.
عکس دوتایی
ویولن معمولا در 9 سایز و ویولا در 4 سایز متفاوت مورد استفاده نوازندگان و علاقه مندان به موسیقی قرار می‌گیرد. جالب است بدانید که ویولا در قرن‌های 16، 17 و 18، بزرگتر از ویولا امروزی بود.
تفاوت کلیدهای نت‌نویسی ویولن و ویولا
کلید التو Alto Clef (کلید دو) یکی دیگر از دلایل متفاوت بودن ویولا است. اگرچه نام نت‌ها روی خطوط حامل به سرکلید آنها، Alto Clef هست متفاوت از نوت‌ها با کلید سُل خوانده می‌شوند. اما این کلید با کمی تمرین برای افراد تازه کار نیز قابل خواندن است. ویولا تنها ساز زهی آرشه‌ای است که از کلید التو کلف Alto clef برای نمادگذاری استفاده می‌کند. اما در ویولن از کلید تریبل کلف Treble Clef (کلید سُل) استفاده می‌شود.
تفاوت محدوده و دامنه‌ی صدا در ویولا و ویولن؟
ویولا و ویولن هر دو سازهای زهی و دارای 4 سیم هستند. سیم‌های ویولا به ترتیب A4 (لا)، D4 (رِ)، G3 (سُل)، C3 (دو) کوک می‌شوند. و باید گفت که به همین دلیل رنج و دامنه ی صدا ها در در ویولا پایین‌تر و بم‌تر از ویولن است که این وِیژگی بسیاری را همواره جذب خود کرده است . سیم‌های ویولن معمولاً به صورت E5 (می)، A4(لا)، D4(رِ)، G3(رل) تنظیم می شوند که G(سل) بالاترین سیم و E(می) در پایین‌ترین نقطه (پایین‌ترین سیم) قرار دارد اما برخلاق ویولا این سیم‌ها در فاصله‌ی یک چهارم از هم قرار دارند. از آنجا که سیم‌ها در ویولا ضخیم‌تر هستند نسبت به آرشه مقاوم‌ترند. درنتیجه در هنگام آرشه کشی باید نیروی بیشتری به کار گرفت.
ابعاد مختلف ویولن ها و ویولا ها
ابعاد خانواده ویولن ها
ویولن صدایی سوپرانو و تکنواز یا ویولا ی هارمونیک
همانطور که گفته شد بین این دو ساز تفاوت‌هایی در رابطه با سیم‌ها وجود دارد. این موضوع قطعا در زمینه محدوده صدا تفاوت‌هایی ایجاد می‌کند. ویولا می‌تواند تا حدود 4 گام پایین‌تر از پایین‌ترین نت ویولن را اجرا کند به همین دلیل ویولا بیشتر به عنوان یک ساز هارمونیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما ویولن هم به صورت سلو (تک‌نوازی) و هم به عنوان ملودی لاین در ارکستر استفاده می‌شود.
ویولن به علت داشتن سیم E (می) توانایی اجرای نت‌ها را با فرکانس بالا دارد و این ویولن را به سازی با صدای سوپرانو و تکنواز تبدیل می‌کند.
ساز ویولن عضو جدایی ناپذیری از موسیقی پاپ، کلاسیک، جاز و ایرانی است.
در پایان باید اشاره کرد که قیمت ویولا به صورت معمول از قیمت ویولن بیشتر است.
“تمامی محتوا مندرج در سایت متعلق به رسانه ریتم آهنگ می باشد و هرگونه کپی برداری با ذکر منبع بلامانع است.”
