• صفحه نخست
• فنون نمایشنامه نویسی

نمایش‌نامه نویسی ساز وکارهای نامرئی مختلف را که قلب هر نمایش موفق است را نشان می‌دهد. هیچ روش درست برای نوشتن یک نمایشنامه وجود ندارد. هر نویسنده روش‌ ها، هنر ها و فنون نمایشنامه نویسی خاص خود را دارد. با بهره‌گیری از طیف وسیعی از منابع، نوشتن نمایشنامه به قسمت‌های زیر تقسیم می‌شوند:

اصول و فنون نمایشنامه نویسی
اصول و فنون نمایشنامه نویسی
موضوع در نمایشنامه نویسی:
موضوع از اهمیت زیادی برخورداراست و موضوعات پیش و پا افتاده، توانایی جذابیت متن نمایشی را ندارند. برای تأثیرگذاری و ماندگاری، موضوع نمایشنامه نویسی باید به مسائل مهم زندگی انسانی و مشکلات اساسی، سرراه رشد و کمال انسان اشاره کند.

ایده برای نمایشنامه، باید به گونه‌ای باشد که باعث رشد منطقی و معقول محتوی نهفته در نمایش باشد و ارزش اعتبارموضوع بیشتر و بهتر شود.

برخی نکات قابل توجه برای موضوع نمایشنامه:

ارزش موضوع ( مهم بودن – اثر گذاری و تعیین کنندگی آن )
فراگیری موضوع ( گستردگی و دامنه‌دار بودن موضوع )
منطقی بودن موضوع ( با عقل و منطق انسان جور در آمدن )
تناسب موضوع برای مخاطبان ( قابل درک و یافت شدن)
پشتوانه داشتن در موضوع ( در زندگی انسان – در کلام بزرگان و فرهنگ )
نوع نگاه به موضوع ( خلاقیت در موضوع)
قابلیت‌های نمایشی در موضوع ( امکان دیده‌شدن و به نمایش درآمدن موضوع)
جذابیت موضوع  ( جلب توجه مخاطبان نسبت به موضوع و ماجرا )
لذت بردن از درک یا کشف موضوع( به واسطه اثر هنری و درک آن )
اثر گذار بودن موضوع نمایش ( ایجاد زمینه تغییر و تحول در مخاطبان )
تقویت طرح:
طرح نمایشنامه، چارچوب اصلی متن است و بار اصلی اثر را به دوش می‌کشد. برای موفقیت متن در خواندن و اجرا، طرح باید به صورت قوی، مستحکم و حساب شده طراحی و تدبیر شده‌ باشد. طرح بر روی یک قهرمان فردی ویا سرنوشت متمرکز نیست. در بعضی اوقات، طرح‌های نوشته شده ممکن است روی صحنه ارائه نشود اما این مانع خواندن نمایشنامه نمی‌شود و مخاطب توسط آن سرگرم می‌شوند.

نکات برای تقویت طرح نمایشنامه نویسی:

طرح کلی داستان ( روابط علت و معلولی در طرح )
ساختار فنی طرح و عناصر موجود درآن ( عناصر ملودرام )
ترکیب بندی صحنه‌ها و حوادث ( حادثه پردازی )
توجه به شخصیت‌های بازی و شخصیت پردازی در طرح
تعیین زبان نمایشی در طرح
حادثه‌پردازی (چکیده ماجرا و حوادث)، ترکیب صحیح و منطقی و باید تأثیر به‌سزایی درمتن طرح اصلی داشته باشد. توجه به اشخاص اصلی بازی در طرح یا شخصیت‌ها و اعتبار نمایش به تقویت اساسی طرح نمایشی می‌انجامد. قهرمانان و اشخاص تعیین شده در متن که حوادث و وقایع بر آن‌ها استوار شده‌است، باید با دقت بیشتری در طرح اصلی قرار گیرند و نقش هریک با محاسبه‌ای مشخص می‌شود و باعث واقعی، ملموس ومنطقی دیده‌شدن شخصیت‌های نمایش می‌شود.

نمایشنامه نویس برای طرح خود از یکسری واکنش‌هایی مانند شادی، ترحم، ترس، خشم، تمسخر، خنده، تأمل متفکرانه و به نوع شخصیت‌هایی که می‌توانند این داستان را به طور موثر تعریف کنند، فکر می‌کند.

تقلید کردن:
تقلید بازتاب یک عمل در زندگی واقعی را نشان می‌دهد که نزدیک به واقعیت است ولی واقعی نیست. در گرفتن نقش خود، وانمود به همان شخصیت می‌کنید که در نمایش وجود دارد. تقلید، شامل یک توهم از واقعیت است و بازیگر باید این توهم را طوری نمایان دهد که به صورت واقعی باشد و باعث ‌باور تماشاگران آن شود. همانند برخی اوقات که هنگام تماشای فیلم گریه می‌کنند و یا از یک شخصیت خاصی رنج می‌برند که به این شرایط همدلی می‌گویند.

جهت یابی زمان و مکان:
قبل از شروع به نوشتن، نیاز به دانستن زمان زندگی شخصیت‌های اصلی است تا به یک ایده‌ی کلی از زمان و مکان بازی رسید. بر محیط شخصیت خود تمرکز کنید و همانند دوربین فیلمبرداری به شخصیت اصلی متمرکز شوید.

استفاده از گفتگوی استراتژیک
استفاده از زیرمجموعه مناسب برای نمایشنامه‌ های طولانی
شناسایی مخاطب:
برای نمایشنامه نویسی، سن، جنس، جمعیت، کلاس، سوابق و هرچیز دیگری مهم است و با توجه با این شرایط، نوشتن نمایشنامه راحت‌تر خواهد بود.

ایجاد شخصیت‌های جالب:
هر شخصیت در هرنمایشنامه، باید منحصر به فرد باشد و تشخیص برای مخاطب آسان باشد. بسیاری از مخاطبان توانایی دیدن شخصیت‌های شما رو ندارند و نحوه‌ی صحبت شخصیت‌های شما در موارد مختلفی مانند کلاس وسطح تحصیلات را به مخاطب نشان می‌دهد و بسیار مهم است که شخصیت‌های خود انچه در ذات شما است، انجام دهند. در واقع، یک شخصیت اصلی از ابتدای نمایش تا پایان به طریقی قابل اندازه‌گیری است. عملکرد شخصیت شما باید به طوری باشد که  باعث تعجب افراد نمایش شود تا  مخاطب را درگیر خود کند. این تغییرات باید به صورت باورپذیر باشد و هدف بزرگتری را نشان دهد. در متن نمایشنامه، شخصیت و اعمال باید سازگار و قابل فهم باشد که در غیر این صورت، مخاطب توانایی تشخیص شخصیت را نخواهد داشت.

عناصر مهم در خصوصیات سازگاری و انگیزه در نمایشنامه نویسی به گونه ای باید باشد که شخصیت‌ها و بازیگران باهم سازگار باشند. به طور مثال؛ یک زن جوان تحصیل کرده درصحنه‌ی افتتاحیه و در بقیه‌ی موارد همانند یک دختر دهکده‌ی بی سواد رفتار کند.

ایجاد شخصیت ها، نشان‌دهنده‌ی خلاقیت نمایشنامه نویس است که نمایش را با استفاده از شخصیت‌هایی که  با برخی ویژگی‌های انسانی قابل تشخیص که شامل صفات جسمانی، اخلاقی، روانی و عاطفی است، می‌تواند دراماتیک کند.

در صورت نیاز به یادگیری آموزش نوشتن مقاله برای سایت کلیک کنید.

انواع شخصیت‌ها در نمایشنامه:
در نمایشنامه ‌‌نویسی، شخصیت‌های مختلفی وجود دارد که شامل شخصیت اصلی، شخصیت پویا، شخصیت ایستا، شخصیت گرد و کلیشه‌ها و … است.

شخصیت قهرمان:
این شخصیت اصلی و در مرکز داستان قرار دارد. قهرمان اگر او در برابر یک شخصیت مهم قرار بگیرد، داستان در اطراف او می‌چرخد و به راحتی قابل شناسایی به دلیل برجسته بودن است. بنابراین، نمایشنامه ‌نویس با دقت تمام جزئیات در مورد قهرمان نمایش ارائه می‌دهد.

قهرمان نمایشنامه
قهرمان-نمایش-نامه
شخصیت پویا / گرد
این شخصیت با توجه به روند وقایع در حال تغییر، امکان قهرمان بودن و یا نبودنش نیز وجود دارد. او به طور مداوم نسبت به محیط خود در برابر مشکل هشدار می‌دهد و تقریباً در همه جای نمایش در راه منحصر به فردی  به‌صورت فعالانه وجود دارد. در نمایش، او همسوی هیچ گروهی نیست اما سعی در نگهداری اعتبار و یا مقبولیت خود را دارد.

شخصیت استاتیک
شخصیت پیچیده ای دارد و به هیچ وجه قابل تغییر نیست. شخصیت او به صورت خلاصه، پایدار (ایستا) ارائه شده است زیرا از ابتدای داستان تا انتهای داستان، به راحتی قابل تشخیص است.

ایده‌هایی برای موانع شخصیت اصلی:
بعد از انتخاب شخصیت اصلی و شرایط زندگی آن برای نمایشنامه نویسی، موانع متفاوتی به ذهن شما خواهد رسید. و موانع هر سری سخت تر از سری قبلی است. برای غلبه بر این موانع، راه حل ساده‌ای را پیدا کنید و موانع را در نمایشنامه نویسی از بین ببرید.

نوشتن نمایشنامه:
چالش‌های مخصوص به خود را در نوشتن نمایشنامه نیز وجود دارد و اجرای برخی موارد همانند ترفندهای جادویی، سخت و دشوار است.

تصمیم گیری در مورد صحنه های نمایشنامه نویسی:
طراحی مجموعه، باعث تغییر نحوه‌ی اجرای بازیگران می‌شود. چندین صحنه مختلف تئاتر وجود دارد. یکی را انتخاب کنید و مجموعه را در اطراف آن به وجود آورید. چیدمان صحنه در بازی، با پیگیری‌های شما قابل انجام است. هرچه طراحی صحنه پیچیده‌تر باشد، درک آن برای خواننده‌ی متن شما و مخاطب سخت تر خواهد بود. شما از تخیل مخاطب خود برای تجسم آنچه شخصیت‌ها را میبینند، استفاده کنید. پس زمینه‌ی چشم نواز ولی حواس پرت کننده، باعث بهتر شدن عملکرد بر روی صحنه می‎شود و بازی شما برای کسانی که آن را زنده می‌کنند، جذاب‌تر خواهدشد. لباس، لوازم جانبی و هرچیز دیگری که برای صحنه‌ی یک نمایشنامه نویسی لازم است، را نیز در نظر بگیرید.

استفاده از زبان بدن برای بزرگ کردن حرکات شخصیت ها:
برای نشان دادن احساسات شخصیت موجود در متن، از زبان بدن بر روی حالت‌های چهره می‌توانید استفاده کنید. مخاطب از حالت‌های چهره، بهتر از روش‌هایی که جملات شما آن را بیان می‌کنند، جذب می‌شود. این حالت‌های چهره باید توانایی نشان دادن دقیقاً همان چیزی که شخصیت شما فکر میکند یا احساس میکند، را داشته باشد.

“تمامی محتوا مندرج در سایت متعلق به رسانه ریتم آهنگ می باشد و هرگونه کپی برداری با ذکر منبع بلامانع است.”